Mazkur darslik farmatsevtika instituti talabalariga mo„ljallangan bolib, amaldagi

bios
-hayot, 
techne
-san‟at, 
logos
-fan) tirik organizmlarda kechayotgan biologik 
jarayonlarni o‟rganish asosida inson uchun zarur bo‟lgan qimmatli mahsulotlar, shu 
jumladan dorivor 
vositalarni olish 
uchun 
ushbu 
jarayonlarni, shuningdek 
bioob‟ektlarning (bakteriyalar, viruslar, zamburug‟lar va boshqalar) o‟zidan 
foydalanuvchi bilimlar sohasidir. Tibbiy biotexnologiya bioob'ektlar va ularning qayta 
faoliyati mahsulotlaridan foydalangan holda profilaktik, diagnostik va dori preparatlarni 
yaratish bilan shug‟ullanadi. Bunga birinchi navbatda antibiotiklar, vaktsinalar, 
vitaminlar, gormonlar, qon preparatlari va boshqalarni yaratish va ishlab chiqarish 
kiradi.
Bo‟lajak farmatsevtga mikrobiologiya kursini o‟rganish vaqtida, ilmiy adabiyotni 
o‟qishda mikrob nomlari bilan to‟qnashishga to‟g‟ri keladi. Ushbu nomlar tasdiqlangan 
klassifikatsiyaga muvofiq "Bakteriyalar nomenklaturasining xalqaro kodeksi" bilan 

---

9 
boshqariladi. Mazkur nomenklaturaga kiritilgan nomlar lotin tilida xalqaro qo‟llanish 
uchun ruxsat berilgan. 
Masalan:
Escherichia coli- ichak tayoqchasi, Enterobacteriaceae 
oilasi (ichak bakteriyalari). 
Dunyo tillarining internatsional lug‟at fondida, shu jumladan o‟zbek tilida 
latinizmlar katta o‟rin egallaydi: institut, fakultet, rektor, dekan, professor, dotsent, 
laborant, dissertant, audotoriya, kredit, kurs, prokuror, kongres, yurist, konservatoriya, 
valeriana, monument, repetitsiya, repetitor, observatoriya, progress va boshqalar. 
LOTIN TILINING QISQACHA TARIXI 
Lotin tili tillar hindiеvropa oilasining italian guruhiga taalluqlidir.Qadim 
zamonlarda Italiya hududidagi Appenin yarim oroli Latsiya viloyatida yashovchi lotin 
qabilasi bu tilda so‟zlashgan. Bu qabila bosqinchilik urushlari bilan butun Yevropa, 
Afrikaning shimoliy qismi va O`rta yer dengizi atrofidagi yerlarni bosib olgan va u 
yerlarda yashovchi qabilalarga lotin tilini davlat tili, deb qabul qilishga majbur qilgan.
Latsiya viloyatining poytaxti Rim shahri bo‟lib, miloddan avvalgi I asrga kеlib, u Rim 
saltanatiga aylangan. Rim saltanati kеngayib borgani sari, lotin tili uning hukmron tiliga 
aylanib borgan.
Rim saltanati tomonidan Yunoniston (miloddan avvalgi 146 yillarda) bosib 
olingandan so‟ng, yunon tili lotin tiliga sеzilarli ta'sir ko‟rsatgan. Chunki 
Yunonistonda madaniyat yuksak darajada tashkil topgan. Yunonlar bilan bo‟lgan 
aloqaning boshlanishidayoq rimliklar Yunonistonning yuqori darajada rivojlangan 
madaniyatining ulkan ta'sirini sеzganlar. 
Miloddan avvalgi V asrda Afinada Evropa tibbiyoti “otasi” Buqrot (Gippokrat) 
yashagan va ijod qilgan. U o‟z asarlarida ilk bor ilmiy tibbiy atamalarini yozgan. 
Buqrot o‟zining asarlarida qo‟llagan atamalarning katta qismi halqaro tibbiy lug‟atga 
kiritilgan. Buqrotdan so‟ng qadimgi yunon tilidagi tibbiy atamashunoslikning 
shaklanishida Aleksandriya tibbiyot maktabidan (miloddan avvalgi IV asr) Gerofil, 
Erozistrat (taxm. miloddan avvalgi 330-240 yillar), keyinroq Ruf Efesskiy (taxm. 
miloddan avvalgi I asr) va olim, faylasuf, vrach, anatom, farmatsevt Klavdiy Galen 

---

10 
(taxm. miloddan avvalgi 129-yillar) eng ko‟p hissa qo‟shganlar. Ular Buqrot bilan birga 
ilmiy tibbiy atamashunoslikka asos solganlar.
Davrlar mobaynida lotin tiliga juda ko‟plab yunoncha so‟zlar kirib kеldi.
O‟z nеgizini saqlagan holda lotinlashgan yunon atamalari asta-sеkin halqaro miqyosda
tan olindi. Yunon yozuvi ta‟sirida lotin alifbosi 2 harfga ko`paydi