Maxsus talim vazirligi samarqand davlat universiteti

Buyruklarning tayyorlanishi va ularning turlari.

Farmoyish xujjatlar raxbarlar tomonidan chikariladigan xujjatlardir, farmoyish xujjatlariga buyruk, farmoyish, kursatma kiradi. Buyruk doimiy ravishda shaxsan raxbar tomonidan tayyorlanadi, kursatma va farmoyishlar raxbar muovinlari tomonidan beriladi.
Buyruklarning bir kator turlari mavjud bulib ularga:
1. Umumiy masalalar buyicha
2. SHaxsiy tarkib buyicha
3. Asosiy faoliyat buyicha buyruklar kiradi.
Asosiy faoliyatga oid buyruklar ishni tashkil kilish, muassasa yoki uning bulimlari faoliyatini tartibga solishda kullaniladi. Ularda, odatda, yukori tashkilotlardan kelgan kursatmaviy xujjatlar xodimlarga etkaziladi, bularning ijrosi yuzasidan anik chora-tadbirlar belgilanadi, mas’ul shaxslar va bajarish muddati tayinlanadi.
Buyrukning asosiy kismlari kuyidagilardan iborat: Vazirlik, korxona yoki muassasa nomi, buyrukning nomi, sanasi, rakami, buyruk chikkan joyning nomi, sarlavxasi, buyruk matni, raxbar yoki urinbosar imzosi va xakozo. Buyrukning farmoyish kismi yangi satrdan, bosh xarflar bilan yoziladigan “BUYURAMAN” suzi bilan boshlanadi. Buyrukda ishning bajarilish muddati mazmunidan kelib chikib umumiy tarzda yoki xar bir farmoyishda anik kursatish mumkin.
Buyrukda adliya maslaxatchisi imzosi xam bulishi kerak. Adliya maslaxatchisi buyrukni kurishda kuyidagilarga e’tibor beradi: masalan, buyruk bilan rasmiylashtirish maksadi kanchalik tugri kelishi; buyruk loyixasi amaldagi konunlarga, xukumat karorlariga kanchalik muvofik kelishi; mazkur idoraning ilgari berilgan buyruklari bilan ziddiyat yukmi yoki ularning kisman takrorlanishi va boshkalar.
Asosiy faoliyatga oid buyruklarda, odatda, mazmunidan kelib chikib sarlavxa kuyiladi.
Buyrukning asosiy matni asoslovchi va farmoyish kismlaridan tarkib topadi. Asoslovchi kismda buyrukdan maksad, shart-sharoitlar sabablar kursatiladi, asos kilib olinayotgan buyrukka xavola kilinadi. Ayrim xollarda buyrukka asos bulgan xujjat uning farmoyish kismi tegishli bandida xam kursatiladi.
Ba’zi buyruklarni asoslashga xojat bulmasligi mumkin, bunday xollarda ular tugridan-tugri farmoyish kismi bilan xam berilaveradi.
Tashkiliy xujjatlar mazmunan tashkilot, muassasa va korxonalarning xukukiy makomi, tarkibiy tarmoklari va xodimlari, boshkaruv jarayonining borishida jamoa ishtirokining kayd kilinishi, boshka tashilotlar bilan alokalarning xukukiy tomonlari kabi masalalarni aks ettiradi. Nizomlar, yuriknomalar, majlis bayonlari, shartnomalar ana shunday tashkiliy xujjatlar sirasiga kiradi. Buyruk imzo chekilgandan sung kuchga kiradi.