Maxsus talim vazirligi samarqand davlat universiteti

5.3-jadval. 2000-2050-yillarda kompensatorlik immigratsiyaning prognozi, yiliga har 1 min. aholiga ming kishi

	Oldingi yillar immigratsiya trendining ekst- rapolyatsiyasi	Mehnatga layoqatli aho­li (15-64 yosh) sonini saq­lab turish uchun zarur bo'- ladigan immigratsiya	65 yoshdan katta va 15-64 yosh­dagi aholi sonining o'zaro nisbati- ni saqlab turish uchun zarur boladi- gan immigratsiya
Germaniya	2,5	6,0	44,8
Fransiya	0.1	1,8	30,4
Italiya	0,1	6,5	39,8
AQSh	2,7	1.3	43,2
Yaponiya	0	5,1	82,6
Rossiya	0,3	2,1	20,3

Xalqaro ishchi kuchi migratsiyasining sabablari, yo'nalishlari, qonunga muvo- fiqligi va tashkil etish shakllariga qarab quyidagi turlarga bolinadi (2.2-rasm):

5.2-rasm. Xalqaro ishchi kuchi migratsiyasining shakllari
,
1) ma’lum hudud va hududlaro mehnatga layoqatli aholining harakati:
a) ichki migratsiya — bir mamlakal/ hudud /rayon mtqyosida ishchi kuchining harakatlanishi.
b)tashqi migratsiya — bir mamlakal/hudud/rayon hududidan ikkinchi bir mam- lakat/hudud/rayonga ishchi kuchining ko‘chishi.
2)migratsiyaning vaqti — migrantning borib va qaytib kclishi orasidagi muddatga ko‘ra:
• qaytib keladigan (vaqtinchalik);
• qaytib kelmaydigan (doimiy);
• mavsumiy (ma’lum mavsumdagina);
• mayatnikli (ertalab mamlakatdan chiqib ketadi, ish vaqti tugagach, yana vataniga qaytadi).
3) migratsiyaning shartli sabablariga ko‘ra:
• ixtiyoriy;
• majburiy.
4) migratsiyaning tashkil etilishiga ko‘ra:
• migrant tomonidan mustaqil tashkil etilgan;
• maxsus tashkil etilgan.
5) mamlakat qonunchiligiga muvofiq:
• rasmiy; ‘
• norasmiy.
Ishchi kuchini import qiluvchi mamlakatlar duch kelishi mumkin bo Igan salbiy oqibatlar quyidagilardan iborat: .
• immigrantlarni ijtimoiy himoyalash bilan bogliq qo’shimcha muammolar;
• milliy valyutaning xorijga pul o‘tkazmasi sifatida chiqib ketishi;
• o‘rgatilgan mutaxassis-immigrantlarning o‘z vataniga qaytishi tufayli yo‘qotilishlar.