Maxsus talim vazirligi samarqand davlat universiteti inson resurslarini boshqarish fakulteti

Nazorat uchun savollar. 
1. Buxgalteriya schetlari haqida tushuncha. 
2. Aktiv schetning tuzilishi. 
3. Passiv schetning tuzilishi. 
4 . Ikki yoqlama yozuv va uning ahamiyati. 
5. Schetlar korrespondensiyasi va uning turlari. 
5- Mavzu. 
Buxgalteriya schetlarini turkumlash va schetlar rejasi 
 

---

37 
5.1.Buxgalteriya schyotlarini turkumlanishi. 
5.2. Buxgalteriya hisobi schyotlarining rejasi. 
 
5.1.Buxgalteriya schyotlarini turkumlanishi. 
 
Iqtisodiy mohiyatiga ko‘ra 
a)Asosiy schyotlar. 
Asosiy schyotlar mablag‘lar turlarining (aktiv) mavjudligi va harakati ustidan 
hamda ularning manbalarini (passiv) nazorat kilish uchun ishlatiladi. Barcha asosiy schyotlarda 
korxonalar mulkining hisobga olinishi amalga oshiriladi. Asosiy schyotlarning xususiyati shundan 
iboratki, agar ularda qoldiq mavjud bo‘lsa, ularning hammasi balans tarkibiga kiritiladi. 
O‘zining tuzilishi va kanday maqsadga mo‘ljallanganligiga qarab asosiy schyotlar asosiy aktiv, 
asosiy passiv schyotlarga bo‘linadi. 
Asosiy aktiv schyotlarning ta’rifi 
D-t
K-t 
Boshlang‘ich qoldiq. 
Moddiy va pul mablag‘lari yoki ushbu 
korxonvalariga bo‘lgan mablag‘lar kirimi (kelib 
tushishi), shuningdek debitorlarning ushbu 
korxonvalariga qarzining ko‘payishi 
Asosiy va oborot-mablag‘lar sarfini (chiqib 
ketishi yoki debitorlik qarzning uzilishi) 
Debet oxirgi qoldiq 
 
D-t
Asosiy passiv schyotlarning ta’rifi
K-t 
Oborot 
kapitalning 
kamayishi 
(korxonalardan 
ilgari 
unga 
berilgan 
mablag‘larning olib qo‘yilishi), moliyalashning 
hisobdan chiqarilishi (undan foydalanish 
natijasida), korxonalar majburiyatlari yoki 
qarzlarning kamayishi (uzulishi) 
Boshlang‘ich qoldiq. 
Korxonalarning 
mavjud 
fondi, 
olgan 
moliyaviy majburiyatlari yoki qarzi. Oborot 
(oborot) - korxonalar fondining ko‘payishi 
(ushbu korxonalarga qo‘shimcha qo‘yilmalar, 
fondga 
ajratmalar), 
majburiyatlar 
yoki 
qarzlarning ko‘payishi 
Kredit oxirgi qoldiq