Maxsus ta’lim vazirligi a. Qodiriy nomli jizzax davlat pedagogika universiteti pedagogika va psixologiya fakulteti maxsus pedagogika kafedrasi

Oʻyin metodikasi orqali tovush talaffuzini buzilishi bartaraf etish

Umumiy nutqi rivojlanmagan maktabgacha yoshdagi bolalarda so'z boyligini rivojlantirish uchun didaktik o'yinlar.

Bolaning grammatik qobiliyatlarini rivojlantirish.
Ushbu o'yinlar bolalarda alifbo harflarini siqmasdan, kitobdagi bo'g‘inlarni zerikarli o'qimasdan grammatik qobiliyatlarni rivojlantirishga yordam beradi.

Harflarni yodlash . Maqsad: eshitish, vizual, mushak xotirasiga tayanib, bolaga alifbo harflarini eslab qolishga yordam berish.

* Voyaga etgan kishi harfni kontur bo'ylab aylantiradi, unga nom beradi va bola xatni qalam bilan silaydi yoki ustiga bo'yashadi.
* Kattalar havoda mo'ljallangan harfning konturlarini chizadi, bola taxmin qilishga va uni nomlashga harakat qiladi. Xuddi shunday, kattalar bolaning orqa tomoniga xat chizadi.
* Maktub plastilindan yasalgan, gugurt, sanoq tayoqchalari, urug‘lardan yasalgan.
* Bolasi bo'lgan kattalar o'z navbatida tashqi dunyo ob'ektlari bilan harfning o'xshashligini nomlaydi.
Bema'ni ertak". Ushbu o'yin barcha ishtirokchilarni birlashtiradi, kattalarda ham, bolalarda ham hazil tuyg‘usini rivojlantiradi, quvonch bag‘ishlaydi, keskinlikni bartaraf etishga, monoton biznesdan o'tishga yordam beradi.
25
O'yinning mazmuni sifatida kichik ertak olinadi, o'yin modifikatsiyasi ixtiro qilinadi. Harakatlar qayta-qayta takrorlanadigan ertaklarni o'ynash qiziqroq:
"Salg‘om", "Tulki va quyon". Ishtirokchilar o'rtasida rollar taqsimlanadi, har bir qahramonga vazifa iborasi beriladi, u har safar ertak davomida o'z qahramonining nomidan keyin aytadi.
Masalan: “Sholg‘om” ertagi.
Ertak qahramonlari uchun vazifa iboralarining taxminiy to'plami:
Sholg‘om - "Voy!"
Bobo - "Men sizga ko'rsataman!"
Buvi - "Sizga ..."
Nabirasi - "Salqin".
Bug - "Men hozir qo'shiq aytaman."
Mushuk "Bubble Gum".
Sichqoncha - "Chiq, yaramas qo'rqoq!".
Bobo (...) sholg‘om (...) ekdi. Sholg‘om o'sdi (...) katta - juda katta.
Bobo (...) sholg‘omni (...) tortib ola boshladi: u tortadi - tortadi - uni tortib ololmaydi.
Bobo (...) buvisini chaqirdi (...). Buvisi (...) bobosi (...), bobosi (...) sholg‘om (...) uchun - ular tortadilar - tortadilar - uni tortib ololmaydilar.
Buvisi (...) nevarasini chaqirdi (...). Nevara (...) buvisi (...), buvisi (...) bobosi (...), bobosi (...) sholg‘om (...) uchun - ular tortadilar - tortadilar - olmaydilar. uni tortib oling.Nabirasi (...) xatoni (...) chaqirdi. Nabira (...) uchun bug (...), buvisi uchun nevara (...), buvisi (...), bobosi (...), bobosi uchun buvisi (...) (...) sholg‘om uchun (...) - ular tortadilar, tortadilar, tortib olmaydilar. Xato (...) mushukni chaqirdi (...). Bug(...) uchun mushuk(...), nevara(...) uchun Bug(...), buvisi(...) uchun nabirasi(...), bobosi uchun buvisi(...) (...), bobo(...) sholg‘om (...) uchun - ular tortadilar, tortadilar, tortib olmaydilar.Mushuk (...) sichqonchani (...) bosdi. Sichqoncha(...) mushuk(...), mushuk(...) uchun xato(...), bug(...) uchun nevara(...), nevara(...) ) buvi uchun(...), buvim(...) bobo(...), bobo (...) sholg‘om tomonidan (...) - torting - torting - sholg‘omni tortdi (..) .)!
26
"Bo‘g‘inlar orqali uzatish " о‘yini.
О‘yinning maksadi:Bunda bolalarga sо‘zlarni bо‘g‘inlarga ajratishni о‘rgatish.
О‘yinning borishi: Logoped bolalarga murojat kiladi:
-Bolalar! Xozir biz sizlar bilan "Bo’g’inlar orqali uzatish" о‘yinini о‘ynaymiz.Men sizlarga sо‘zlarni aytaman sizlar esa bo’g’inlar yordamida boshqa shaharlarga uzatasizlar.
Birinchi sо‘zlarni logoped о‘zi bо‘g‘inlarga ajratib beradi.Avval bolalarga sodda "dada","ona","oshik" kabi sо‘zlarni,keyin "deraza","mashina","g’ildirak" kabi 2-3 bо‘g‘indan iborat sо‘zlar beriladi. Bolalar о‘zlari о‘ylab topgan sо‘zlarni bo’g’inlar orqali yuborishlari mumkin.
Logopedik o‘yinlar orqali maktabgacha yoshdagi bolalarning nutq ko‘nikmalarini oshirish va fonematik idrokini rivojlantirish mumkin.