Maxsus qism jamoat xavfsizligi va jamoat tartibiga qarshi jinoyatlar. Harbiy xizmatni o

Kimyoviy yalpi qirg’in quroli
– zaharli ximikatlar va ularning 
prekursorlari; ximikatlarning zaharli xususiyatlari hisobiga o‘ldirish yoki 
zarar yetkazishga maxsus mo‘ljallangan o‘q-dorilar va qurilmalar; 
ko‘rsatilgan o‘q-dorilar va qurilmalardan foydalanish uchun maxsus 
mo‘ljallangan har qanday moslama
2
. Boshqacha qilib aytganda, ushbu 
qurollar ayrim kimyoviy moddalarning zaharli xususiyatlariga asoslanib 
ishlab chiqiladi. Kimyoviy qurol deganda, jangovar zaharlovchi moddalar 
(asabni falajlovchi, teriga zarar yetkazuvchi, umuman zaharli va 
bo‘g’uvchi) psixotrop moddalar (inkapasitantlar) va qo‘zg’atuvchi mod-
dalar (irritantlar), ularni qo‘llash vositalari (kimyoviy o‘q-dorilar), 
kimyoviy qurolni nishonga yetkazishda qo‘llaniladigan boshqaruv 
moslamalari tushuniladi. 
Zaharli
deyilganida, o‘zining kimyoviy xususiyatlariga ko‘ra 
hayotiy jarayonlarni to‘xtatadigan (o‘lim), vaqtincha buzadigan, odam 
yoxud hayvonlarga doimiy zarar yetkazadigan har qanday ximikat tushu-
niladi. Ular sirasiga, zarin, zoman, tabun, tiofosfonat va boshqalar kiradi. 
1
Қаранг:
Бактериологик (биологик) ва токсик қурол-яроғларни ишлаб чиқиш, тайёрлаш ва тўплашни ман 
этиш ҳамда уларни тугатиш тўғрисидаги Конвенция (Лондон, Вашингтон, Москва, 1972 й. 10 апрель, 
Ўзбекистон Республикасининг қўшилиши Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси 1995 й. 22 декабрдаги 185-
I сон қарорига мувофиқ, Ўзбекистон Республикаси учун 1996 й. 26 январда кучга кирган), 1-модда. 
2
Қаранг:
Химиявий қуролни ишлаб чиқиш, ишлаб чиқариш, тўплаш ва қўллашни тақиқлаш ҳамда уни йўқ 
қилиш ҳақидаги Конвенция (Париж, 1993 й. 13январь, Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси 1996 й. 6 
апрелдаги 236-I сон қарорига мувофиқ ратификация қилинган, Ўзбекистон Республикаси учун 1997 й. 
2
9апрелда кучга кирган), 2-модда.
84 

---

(1993 yilgi Kimyoviy qurolni ishlab chiqish, ishlab chiqarish, to‘plash va 
qo‘llashni taqiqlash hamda uni yo‘q qilish haqidagi Konvensiyaning 
birinchi ilovasidagi ro‘yxatga qarang.)