Maxsus qism jamoat xavfsizligi va jamoat tartibiga qarshi jinoyatlar. Harbiy xizmatni o

NOTA BENE ! 
Signalizatsiya vositalari 
– shartli informatsiya: komanda berish, xabar 
yetkazish, boshqarish va h.k.larni beruvchi vositalar. Signalizatsiya ovozli, 
vizual (nurli va h.k.) bo‘lishi mumkin. Bunday vositalar sirasiga sema-
forlar, mayoqlar, yo‘l va markirovka belgilari va h.k.lar kiradi. 
 
Aloqa vositalariga
turli xabarlarni jo‘natish va qabul qilishni 
ta’minlovchi texnik qurilmalar kiradi. Aloqa jo‘natish vositasi va muhitiga 
ko‘ra: simli, radioaloqa, radioreleli, simpleks, kosmik, optik, lazer va 
127 

---

h.k.larga bo‘linadi. Harakat uzoqliligiga ko‘ra uzoq va yaqin aloqa 
mavjud. 
NOTA BENE ! 
Boshqa transport uskunalari 
deganda, temir yo‘l, aviatsiya, dengiz va 
daryo floti ekspluatatsiyasining xavfsizligi uchun zarur bo‘lgan 
signalizatsiya va aloqa vositalaridan tashqari barcha mexanizmlar, texnik 
qurilmalar – asboblar tushuniladi.
 
Boshqa transport qurilmalariga masalan, temir yo‘l va tramvay 
tupiklaridagi ushlagichlar, daryo formatorini belgilovchi moslamalar va 
h.k.lar kiradi. 
Mazkur transport inshootlar va vositalar, qurilmalar, mexanizmlar va 
uskunalari o‘zining tuzilishidagi xususiyatlari bo‘yicha farqlanadi, faqat 
ularga xos bo‘lgan texnik vazifalarni bajaradi, biroq ularning barchasini 
umumiy belgilar ta’riflaydi: 
1) ushbu transport qurilma va elementlarining maxsus vazifalarni 
bajarishga mo‘ljallanganligi – temir yo‘l, aviatsiya, dengiz va daryo 
flotining xavfsiz holda ishlab turishini ta’minlash. Ushbu belgilarga ega 
bo‘lmagan qurilma va elementlar ko‘rib chiqilayotgan jinoyatning 
predmetiga kirmaydi (masalan, havo yo‘llari agentliklari va kassalar, 
aeroport ichidagi yo‘llar va h.k. o‘rtasidagi aloqani ta’minlovchi 
vositalarni ishdan chiqarish); 
2) foydalanishga, normal ishlab turishga yaroqlilik, ya’ni ulardan 
belgilangan maqsadda foydalanish imkoniyati mavjudligi. Shuning uchun 
yaroqsiz, harakatda bo‘lmagan (konservatsiyalangan, ehtiyot) qurilmalar