Maxsus qism iqtisodiyot sohasidagi jinoyatlar. Ekologiya sohasidagi jinoyatlar

JK 224-moddasining 1-qismi 
dispozitsiyasida ko‘rsatilgan 
harakatlarning birortasi sodir etilgan paytdan e’tiboran jinoyat 
tugallangan 
deb hisoblanadi. Ushbu ro‘yxat qat’iy bo‘lib, qonunda 
O‘zbekiston Respublikasida bo‘lish qoidalarining boshqa biron tarzda 
buzilganligi uchun javobgarlik nazarda tutilmaydi. 
O‘zbekiston Respublikasida bo‘lish qoidalarini birinchi marta buzganligi 
uchun ma’muriy javobgarlikka tortilganidan keyin shaxs bir yil ichida JK 
224-moddasi 1-qismida nazarda tutilgan qilmishni sodir etsa, unga 
nisbatan jinoiy javobgarlik qo‘llaniladi. 
Sharhlanayotgan modda birinchi qismida nazarda tutilgan jinoyat 
subyektiv tomondan to‘g‘ri qasd 
orqali sodir etiladi. Aybdor chet el 
fuqarolari va fuqaroligi bo‘lmagan shaxslarning O‘zbekiston 
Respublikasida bo‘lish qoidalarini bajarmayotganligini biladi, unga 
nisbatan jinoiy javobgarlik qo‘llanilish mumkinligini oldindan ko‘ra oladi, 
chunki oldinroq ma’muriy javobgarlikka tortilgan bo‘ladi va davom 
ettiraveradi, ya’ni ushbu qoidalarni buzishni xohlaydi. 
16 yoshga to‘lgan chet el fuqarolari va fuqaroligi bo‘lmagan 
shaxslargina sharhlanayotgan moddaning birinchi qismida nazarda tutilgan 
jinoyatning 
subyekti 
bo‘lib hisoblanadi. 
JK 224-moddasi 2-qismida nazarda tutilgan jinoyat obyektiv 
tomondan 
mansabdor shaxs tomonidan chet el fuqarolari va fuqaroligi 
bo‘lmagan shaxslarning O‘zbekiston Respublikasida bo‘lishi qoidalarida 
nazarda tutilgan chet el fuqarolari va fuqaroligi bo‘lmagan shaxslarni 
qabul qilish tartibining buzilishida namoyon bo‘ladi. 
423 

---

1992 yil 7 sentyabrda qabul qilingan «Xorijiy fuqarolarning 
O‘zbekistonda vaqtincha bo‘lishlari qoidalari»ga ko‘ra, chet el fuqarolarini 
qabul qilgan tashkilotlarning mansabdor shaxslari ularga chet el 
fuqarolarining huquq va majburiyatlari tushuntirilishini, ularning hisobi 
yuritilishini, ularning respublikada bo‘lish hujjatlari o‘z vaqtida 
rasmiylashtirilishini, ularning belgilangan muddatda chiqib ketishini 
ta’minlashi lozim. 
Tahlil qilinayotgan moddaning 2-qismi ham ma’muriy preyuditsiyaga 
ega hisoblanadi.