Maxsus qism iqtisodiyot sohasidagi jinoyatlar. Ekologiya sohasidagi jinoyatlar

Obyektiv tomondan JK 171-moddasida 
nazarda tutilgan jinoyat jinoiy 
yo‘l bilan topilgan mulkni olish yoki o‘tkazishda ifodalanadi. 
Jinoiy yo‘l bilan topilgan mulkni 
olish 
deganda, mulkni jinoiy yo‘l bilan 
topgan shaxsdan o‘sha mulkni o‘z egaligiga va tasarrufiga o‘tkazishga 
qaratilgan har qanday (haq evaziga yoki bepul) bitim tuzilishi tushuniladi. 
87 

---

Jinoiy yo‘l bilan topilgan mulkni bila turib olish turli usullarda (arzon 
narxda sotib olish, boshqa buyumga ayirboshlash, hadya tariqasida olish, 
qarzga olish yoki berish va h.k.) amalga oshirilishi mumkin. 
Jinoiy yo‘l bilan topilgan mulkni olgan shaxs uning egasi bo‘la olmaydi. 
Jinoiy yo‘l bilan topilgan mulkni 
o‘tkazish 
deganda, mazkur mulkni 
boshqa shaxsga o‘tkazishning barcha usullari (sotish, hadya qilish, 
qimorda yutqazish, ayirboshlash va h.k.) tushunilishi lozim. 
Ushbu qilmish jinoiy yo‘l bilan topilgan mulk olingan yoki o‘tkazilgan 
paytdan 
tugallangan 
deb hisoblanadi. 
Jinoyat 
subyektiv tomondan to‘g‘ri qasd 
bilan sodir etiladi. Aybdor 
bila turib jinoiy yo‘l bilan topilgan mulkni olayotganligini yoki 
o‘tkazayotganligini anglaydi yoki ishning obyektiv holatlariga ko‘ra 
anglashi lozim bo‘ladi va bunday harakatlar sodir etilishini xohlaydi yoki 
imkoniyat yaratib beradi. Shu bilan birga, mazkur mulk qaysi jinoiy yo‘l 
bilan topilganligi, kim, qachon va qaysi holatlarda ushbu jinoyatni sodir 
etganligini aniqlash majburiy ahamiyat kasb etmaydi. Agar mulk bunday 
muayyan jinoyatni sodir etish orqali qo‘lga kiritilganligini shaxs bilganligi 
aniqlanadigan bo‘lsa, unda uning harakatlari jinoiy yo‘l bilan topilgan 
mulkni olish yoki o‘tkazish sifatida, shuningdek, aybdorning harakatlarida 
JK 241-moddasida nazarda tutilgan jinoyat haqida xabar bermaslik yoki 
uni yashirish kabi belgilar mavjud bo‘lganda, jinoyatlar jami bo‘yicha 
kvalifikatsiya qilinishi lozim. 
Odatda, jinoyat 
motivi 
g‘arazli, shuningdek, o‘zgacha ham bo‘lishi 
mumkin, biroq ular jinoyatni kvalifikatsiya qilishga ta’sir ko‘rsatmaydi. 
Masalan, shaxsiy xarakterdagi motivlarga tayanib, shaxs bila turib jinoiy 
yo‘l bilan topilgan mulkni o‘tkazishi mumkin. 
Mulkni jinoiy yo‘l bilan topgan shaxsga uni avvaldan sotib olish yoki 
o‘tkazishga va’da berilmaganligi ham jinoyatni kvalifikatsiya qilishda 
zaruriy shart hisoblanadi.