Maxsus qism iqtisodiyot sohasidagi jinoyatlar. Ekologiya sohasidagi jinoyatlar

Qamoqdan qochish 
deganda, ozodlikdan mahrum qilish tariqasidagi 
412 

---

jazoni o‘tash joyini o‘zboshimchalik bilan tashlab ketishni, shuningdek, 
ozodlikdan mahrum qilishga hukm etilgan, ozodlikdan mahrum qilish 
tariqasidagi jazoni ijro etish muassasasi chegarasidan tashqariga chiqishga 
ruxsat berilgan shaxsning belgilangan muddatda qaytib kelmaganini 
tushunish lozim. 
Ozodlikdan mahrum qilish joylariga qaytib kelmaslik deganda, jazoni 
ijro etish muassasasiga qaytishning belgilangan muddatini oddiy buzish 
emas, balki mahkum jazoni ijro etish muassasasiga belgilangan muddatda 
qaytishdan bo‘yin tovlashi bilan bog‘liq bo‘lgan qaytib kelmaslik 
tushuniladi. 
Belgilangan muddatda qaytib kelmaslik, agar u yengilmas kuch (tabiiy 
ofat, shaxsning kasal bo‘lishi va sh.k.) ta’siri va boshqa uzrli sabablar bilan 
belgilangan bo‘lsa, qamoqdan qochish jinoyat tarkibini tashkil etmaydi. 
Qo‘riqlov ostidagi saqlash joyidan qochish 
deganda, tergov 
harakatlarini bajarish, sud majlisi zaliga yetkazish chog‘ida, sud zalidan, 
tergovchi, prokuror, surishtiruv o‘tkazayotgan shaxs xonasidan, transport 
vositalarida etap qilinayotganda va shaxs qamoq ostida bo‘lgan boshqa 
hollarda konvoyni o‘zboshimchalik bilan tashlab ketishini tushunish lozim. 
Bunda qochish usullari har xil bo‘lishi mumkin: soqchilarga zo‘rlik 
ishlatish yo‘li bilan; soxta hujjatlardan foydalangan holda; pora evaziga 
og‘dirish, aldov yo‘li bilan va h.k. 
Dastlabki qamoqda saqlash joylari 
— jinoyat sodir etishda gumon 
qilinuvchilar saqlanadigan muassasalar (vaqtinchalik saqlash hibsxonalari, 
tergov hibsxonalari, gauptvaxtalar). 
Tergov hibsxonalari 
«xo‘jalik xizmatlari ko‘rsatish borasidagi ishlar»ni 
bajarish uchun qoldirilgan ozodlikdan mahrum qilinganlarga nisbatan 
jazoni ijro etish muassasalari funktsiyalarini bajaradi. 
Qochish uchun javobgarlik ehtiyot chorasi sifatida qamoqqa olish 
tanlangani e’lon qilinganidan, ozodlikdan mahrum qilish yoki qamoq 
jazosini tayinlash haqidagi hukm o‘qib eshittirilganidan va shaxs amalda 
qo‘riqlov ostiga olinganidan keyingina kelib chiqishi mumkin. 
Tergov harakati o‘tkazilayotgan yoki sud ish ko‘rayotgan joyni 
o‘zboshimchalik bilan tashlab ketish, sud zalidan chiqib ketish qamoq yoki 
413 

---

qo‘riqlov ostidagi saqlash joyidan qochish deb kvalifikatsiya qilinishi 
lozim. Boshqa ehtiyot chorasi, masalan, munosib xulq-atvorda bo‘lish 
to‘g‘risida tilxat olingan shaxsning qochishi sharhlanayotgan modda 
bo‘yicha kvalifikatsiya qilinmaydi. 
Jazoni ijro etish yoki qo‘riqlov ostida saqlash joyini o‘zboshimchalik 
bilan tashlab ketgan shaxs ushlangan yoki o‘z aybini bo‘yniga olib kelgan 
vaqtdan boshlab jinoyat 
tugallangan 
hisoblanadi. 
Aybdor qochgan vaqtda uni qamoqqa olish to‘g‘risidagi qarordan 
xabardor bo‘lgan hollarda, ya’ni bunday ehtiyot chorasi tanlanganligi 
to‘g‘risidagi qaror, sud ajrimi e’lon qilingandan so‘ng yoki sudning 
qonuniy kuchga kirgan hukmiga ko‘ra uni ozodlikdan mahrum etishga, 
qamoqqa yoki intizomiy qismga jo‘natishga hukm qilinganligi e’lon 
qilinganidan so‘ng qochib ketgan bo‘lsa, uning harakatlari JK 222-
moddasi bo‘yicha kvalifikatsiya qilinadi. 
Subyektiv tomondan