Maxsus qism iqtisodiyot sohasidagi jinoyatlar. Ekologiya sohasidagi jinoyatlar

(JK 165-moddasi) 
qilish va qo‘rqitishning xususiyatiga 
qarab, bosqinchilik (JK 164-moddasi) yoki talonchilik (JK 166-moddasi) 
sifatida jinoyatlar majmui bo‘yicha kvalifikatsiya qilinishi kerak. 
Tovlamachilikni sodir etishda 
zo‘rlik ishlatish bilan qurqitish 
deganda, urish, zarba berish, badanga yengil, o‘rtacha og‘ir va og‘ir 
shikast yetkazish tahdidi bilan qo‘rqitish, agar aybdorning talabi 
bajarilmasa, shunday zo‘rlik ishlatish xavfi mavjud bo‘lishi tushunilishi 
kerak. 
JK 165-moddasining 
dispozitsiyasida ularning hammasi 
ko‘rsatilgan va bunday qilmish sodir etilganida shaxsga qarshi jinoyatlar 
bo‘yicha qo‘shimcha kvalifikatsiya talab qilinmaydi. Tovlamachilikni 
sodir etishda o‘ldirish bilan qo‘rqitishni ham JK 165-moddasi o‘z ichiga 
oladi. 
Mulkka shikast yetkazish yoki uni nobud qilish bilan qo‘rqitish 
harakatlari moddiy qimmatliklarga zarar yetkazishga qaratilgandir. 
Mulkka shikast yetkazish 
deganda, mulkka zarar yetkazilishi tufayli, 
ashyoning o‘z sifatini shunchalik yo‘qotishi, ya’ni undan o‘z vazifasiga 
ko‘ra foydalanish uchun vaqtincha yoki qisman yaroqsiz bo‘lib qolishi va 
uni tiklashga muayyan mehnat yoki mablag‘ sarflanganidan keyin avvalgi 
qimmatiga ega bo‘lishi tushuniladi. 
Mulkni nobud qilish 
deganda, uni qayta tiklab bo‘lmaydigan va undan 
vazifasiga ko‘ra foydalanib bo‘lmaydigan holatga keltirilganligi 
tushuniladi. 
Shaxs yoki uning yaqin qarindoshlari sir saqlashni xohlayotgan 
ma’lumotlarni oshkor etish bilan qo‘rqitish 
shantaj ham deb ataladi.
Shaxs uchun sir saqlanishi lozim bulgan 
(shaxs sir saqlanishini 
xohlayotgan) 
ma’lumotlar 
deganda, o‘zining shaxsiy hayoti, ish faoliyati, 
45 

---

yaqin kishilari, qarindosh-urug‘lari haqidagi va shu kabi har qanday 
axborotlar tushunilishi kerak. 
Shaxsning ma’lumotlarni sir saqlashni xohlagan yoki xohlamaganligi 
har bir alohida holda sud tomonidan aniqlanadi. Odatda, sud bunday 
shantaj jabrlanuvchining irodasiga ta’sir qilgan yoki qilmaganligiga qarab, 
jabrlanuvchining ma’lumotlarini sir saqlanishini xohlagan yoki 
xohlamaganligini aniqlaydi. 
Agar jabrlanuvchi ma’lumotlar