Maxsus pedogogika 2016. indd

§14. Logopediya fanining maqsadi, vazifalari va ob’ekti

Logopediya  nutk  faoliyati  buzilishining  sabablari,  me-

xanizmlari, alomatlari, oqimlari tarkibini o‘rganadi. Shuning 

uchun uni maxsus pedagogika sirasiga qo‘shadilar.

«Logopediya» yunon tilida «logos» (so‘z, nutq), «peydeo» 

(tarbiyalayman, o‘qitaman) so‘zlaridan tashkil topgan bo‘lib, 

«to‘g‘ri nutqni tarbiyalash» ma’nosini bildiradi.

Logopediyada  nutq  normalari  va  uning  buzilishi  tushun-

chasini farqlash muhimdir. 

«Nutq  normasi»  deganda,  nutq  faoliyati  jarayonidagi  til 

ishlatilishining umumiy qabul qilingan variantlari tushuniladi. 

Nutqning normal faoliyati holatida uning psixofiziologik me-

xanizmlari saqlangan bo‘ladi. 

Nutq kamchiliklari gapiruvchi shaxsning ma’lum til muhiti-

da qabul qilingan, nutq faoliyati zaiflashuviga bog‘liq holda til 

me’yorlaridan chetlashuvi bilan belgilanadi.

 Kommunikativ nazariya nuqtai nazaridan qaraganda, nutq 

buzilishlari bu aloqa vositasining buzilishidir.

Logopediya fanining maqsadi: nutq kamchiligini o‘rganish,  

bartaraf etish va oldini olish. 

Logopediya fanining ob’ekti: nutq kamchiligiga ega bo‘lgan 

shaxs. 

Logopediya fanining vazifalari:

1.  Nutq  kamchiliklarini  aniqlash,  saralash,  logopedik 

ko‘rikdan o‘tkazish;

2. Nutq kamchiliklarining kelib chiqish sabablarini aniqlash;

3. Nutq kamchiliklarini logopedik ko‘rikdan o‘tkazish me-

todlarini ishlab chiqish va qo‘llash;

---

82

83

4. Nutq kamchiliklarini bartaraf etish metodlari va vosita-

larini ishlab chiqish;

5. Nutq kamchiliklarini tartibga solish; 

6.Nutq  kamchiliklarining  oldini  olish  metodlarini  tako-

millashtirish;

7.  Logopedik  yordamni  tashkil  etish  masalalarini  ishlab 

chiqish; 

8.  Yangi  pedagogik  texnologiyalarni  amaliy  logopediyaga 

kiritish.

           

Qo‘yilgan vazifalarni hal etish uchun quyidagilarni amalga 

oshirish kerak:

 

●

Fanlararo  aloqalardan  foydalanish  va  nutq  hamda  un-

dagi  nuqsonlarni  o‘rganuvchi  ko‘plab  mutaxassislar  (psi-

xologlar,  neyropsixologlar,  neyrofiziologlar,  tilshunoslar, 

pedagoglar, turli ixtisosdagi shifokorlar va boshqa kishilar)

ni hamkorlikda ish olib borishga jalb etish.

 

●

 Nazariya sohasidagi yangiliklarni amaliyotga tezroq tatbiq 

etish uchun fan va amaliyot o‘rtasidagi aloqalarni, nazariy 

muassasalar orasidagi hamkorlikni ta’minlash.

 

●

Nutqning buzilishini o‘z vaqtida aniqlash va bartaraf etish 

tamoyillarini amalga oshirish.

Nutq buzilishining oldini olish uchun aholi o‘rtasida logo-

pedik bilimlar targ‘ibotini olib borish.