Maxsus pedagogika

Y o r d a m c h i m a k ta b o 'q u v c h ila r in i o kr g a n ish u la r g a in d iv id u a l
yondashish ning zarur sharoitidir. 
Yordam chi maktabda o ‘quvchilarning 
ularga ta ’lim -tarbiya berish jarayoni har qaysi o ‘quvchiga individual 
y o n d a sh ish g a erish ish m aq sad id a o ‘tk azilish i lozim . Y o rd a m c h i
Yordamchi maktabda o ‘quvchilami o krganish vazifalari
194

---

I
m aktabda bir sinfda yoshiga ko ‘ra ( 7 - 1 0 yoshli), tashxisiga k o kra, 
turli darajadagi oligofreniya (yengil, o ‘rta, og‘irroq), o ‘z xarakteriga, 
qiziqishi va mayliga ko‘ra har xil (sustkash, uquvsiz), ba’zi o kquvchilar 
jasur va shijoatkor, boshqa birlari esa uyatchan va tortinchoq b o ‘lishadi. 
Xullas, sinf bir-biriga o ‘xshamagan, turli xususiyatdagi bolalardan tashkil 
topgan bir guruhdir.
Sinfda tashqi k o ‘rinishi bir xil b o lg a n ham da har xil tashxisi b o ‘lgan 
bolalar ham uchrab turadi (daun tashxisi b o ‘lgan bolalar).
Yordam chi m aktabning har bir o ‘quvchisi o kziga xos, boshqalarga 
o ‘xshamaydigan xususiyatga ega bo ‘ladi.
O datda yordam chi maktab oligofrenopedagogi o ‘quvchilarga yagona 
tarbiyaviy vazifalar q o ‘yadi va hal etadi. M asalan, yordam chi m aktab 
o ‘quvchilariga to ‘g‘riso‘z b o lish g a, bir tanu jo n bo ‘lib inoq b o ‘lishga, 
haqqoniylikka, m ehnatsevarlikka o ‘rgatishga harakat qiladi. A m m o bu 
vazifalarni hal etish yo‘llari, vosita va uslublari yordam chi m aktab 
0
‘quvchilarining individual xususiyatlariga qarab turlicha bolishi mumkin. 
U larning b a ’zilarini o ‘z vaqtida rag‘batlantirish, b a ’zilariga buyurish, 
xulq-atvor qoidalarini buzgan o ‘quvchilarni jazolash lozim b o la d i. 
Binobarin, yordam chi maktab o ‘quvchilariga to ‘g‘ri tarbiya berish uchun 
tarbiya jarayonida 
ularga individual yondashishni amalga oshirm oq 
lo zim lig in i u n u tm a slik kerak. Y o rd a m c h i m ak tab o ‘q u v c h ila rin i 
bilm asdan turib, faqat muvaffaqiyatlarga um id qilm asdan, ko‘r-k o krona 
ishlash m um kin emas. Y ordam chi m aktabda oligofrenopedagog o ‘z 
o ‘q uvchilarini b ilm asa, u o ‘q uvchilarga y o n d ash ish d a korrek sio n - 
pedagogik ta ’sir ko‘rsatish usullarini tanlashda katta xatolarga yo‘l qo ‘yishi 
m um kin.
Y ordam chi m aktabda individual yondashishning amalga oshirilishi 
korreksion ta ’lim -tarbiya berish tam o y illarid an biridir. Bu tam oyil 
yordam chi m aktabda oligofrenopedagoglarning o ‘quv-tarbiyaviy ish 
tajribalarida yordam chi m aktab o ‘quvchilarini milliy mafkuraviy ruhda 
tarbiyalashda nogiron, alohida yordamga muhtoj bolalarni sevish, hurm at 
qilishning nam oyon b o ‘lishi, ularnning korreksion rivojlanishida kundalik 
g‘am xo‘rlik qilish asosida keng q o llan ilad i.