Maxsus fanlarni o‘qitish qonuniyatlari va tamoyillari, uslubiyoti, fanning maqsadi va vazifalari

26.Uchinchi guruh ta’lim usullari. Suhbat. baxs (munozara), Aqliy hujum usuli, Aqliy hujum qoidasi. Insert usuli (texnikasi), pinbord texnikasi, ta’limiy o‘yin.


III guruh ta’lim usullari muhokama qiluvchi, qisman izlanuvchanlik o‘quv faoliyati, bilimlarni 3 darajada o‘zlashtirishni ta’minlovchi usullar. Ularga suhbat, bahs, pinbord, insert, aqliy hujum va ta’limiy o‘yin kiradi.
Suhbat dialogli (yunoncha dialogos-ikki yoki bir necha insonlar orasidagi so‘zlashuv) ta’lim berish va o‘rganishning savol javobli yo‘li. Usulning vazifasi – maqsadga yo‘naltirilgan va mohirona qo‘yilgan savollar yordamida talabalarni berilgan mavzuga qiziqtirish (bilimlarini eslash va bayon qilish). Suhbatlar shakli bo‘yicha o‘quv va davra suhbatiga bo‘linadi.
Bahs (munozara) – aniq muammo bo‘yicha fikr almashish. Munozara erkin bo‘ladi. U faqat o‘zlashtirish lozim bo‘lgan mavzu va savollarga taaluqli bo‘lishi kerak.

• 
  Munozaradan talabalarda yangi bilimlarni shakllantirish, ularga o‘zlarining shaxsiy fikrlarini dalillarga asoslangan xulosalar orqali himoya qilishga o‘rgatish maqsadlarida foydalaniladi.
  

Munozara ishtirokchisi uchun eslatma:

• 
  Munozara munosabatlarni aniqlash emas, muammoning yechish usulidir.
  
• 
  Boshqalarga ham gapirish imkonini berish uchun juda uzoq gapirmang
  
• 
  E’tirozchi yo‘lini tushunishga harakat qil, unga hurmat bilan yondash.
  
• 
  E’tirozchi aytgan fikrlarni buzmasdan va ajablanmasdan muloyimlik bilan rad et
  
• 
  Kimningdir ko‘nglini olish yoki boshqalarga yoqish fikridan o‘zingni tiy.
  

Aqliy hujum usuli (breynstroming – inglizchadan aqllar to‘zoni) – amaliy yoki ilmiy muammolar yechish g‘oyasini jamoaviy yuzaga keltirish. Asosiy vazifasi– talabalarni faollashtirish, muammoni mustaqil yechishga qiziqtirish va fikr almashinish malakalarini rivojlantirish, tashqi ta’sir ostida fikrlashdan ozod bo‘lish va ijodiy topshiriqni yechishga ijodiy yondoshishga o‘rgatish.
Aqliy hujum qoidasi

• 
  Hech qanday birga baholash va tanqidga yo‘l qo‘yilmaydi: tanqid qilma, o‘rtaga chiquvchini bo‘lma
  
• 
  Taklif etilayotgan g‘oyani baholashga shoshilma.
  
• 
  Yaxshi, yangi va qimmatli g‘oyalarni rag‘batlantir
  
• 
  Agarda g‘oyalar qaytarilsa, xafa bo‘lma va hijolat chekma