Maxmudov n. M., Hakimov h. A. Makroiqtisodiy tahlil


 5. Makroiqtisodiy ko‘rsatkichlarni hisoblashning



Download 2,65 Mb.
Pdf ko'rish
bet33/174
Sana02.01.2022
Hajmi2,65 Mb.
#307619
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   174
Bog'liq
67makroiqtkaf04makroiqtisodiytahlilpdf

 
4. 5. Makroiqtisodiy ko‘rsatkichlarni hisoblashning 
murakkabliklari. Milliy farovonlikni baholashning muammolari 
MHTdagi  ko‘rsatkichlar  yalpi  mahsulot  va  yalpi  daromadni 
faqatgina  miqdor  jihatdan  hisoblab  beruvchi  ko‘rsatkichlar  hisoblanib, 
ular  bir  qator  kamchiliklardan  holi  emas.  Masalan,  ular  ilmiy-texnik 
taraqqiyot  va  iqtisodiy  o‘sishning  salbiy  jihatlarini  hisobga  olmaydilar, 
bundan tashqari YaIM va MD ko‘rsatkichiga nisbatan kamroq darajada 
ortadigan 
farovonlik,  hayot  sifati  darajasi
ni  aks  ettirmaydi.  Farovonlik 
darajasini aniqlashda odatda a) aholi jon boshiga to‘g‘ri keluvchi YaIM 
(GDP  per capita), ya’ni 
YaIM / mamlakatdagi aholi soni
; yoki  b) aholi 
jon  boshiga    to‘g‘ri  keluvchi  MD  (NI  per  capita),  ya’ni 
MD  / 
mamlakatdagi aholi soni
 ko‘rsatkichlardan foydalaniladi. Mamlakatlarni 
o‘zaro  ushbu  ko‘rsatkichlar  bo‘yicha  qiyoslash  uchun  ularni  nisbatan 
qat’iy  valutada,  ya’ni  AQSh  dollarida  hisoblash  amaliyotda  keng 
tarqalgan.  
Ammo  ushbu  yuqorida  keltirib  o‘tilgan  ko‘rsatkichlar  ham 
mukammal  hisoblanmaydi  va  hayot  sifati  darajasini  aniq  belgilab  bera 
olmaydi. 
Ularning asosiy kamchiliklari:
  
a)  ular  o‘rtacha  tenglashtirilgan  (agarda  bitta  kishida  ikkita 
avtomobil, ikkinchi bir kishida umuman avtomobil bo‘lmasa, u holda har 
birida o‘rtacha bittadan mavjud deb hisoblanadi);  
b)  ular  farovonlik  darajasining  ko‘pgina  sifat  jihatlarini  hisobga 
olmaydi  (bir  xil  kattalikdagi  MDga  ega  ikki  mamlakat  turlicha: 
savodxonlik darajasi, umr kechirishining davomiyligiga ko‘ra, salomatlik 
va o‘lim darajasi, jinoyatchilik darajasi va boshqa ko‘rsatkichlar bo‘yicha 
farqlanishi mumkin); 


33 
v)  ular  dollarning  turli  mamlakatlar  uchun  turlicha  sotib  olish 
qobiliyatiga  ega  ekanligini  rad  etadi  (1  dollarga  AQShda  va  masalan, 
Hindistonda turli hajmdagi tovarlarni xarid qilish mumkin); 
g)  ular  iqtisodiy  o‘sishning  salbiy  oqibatlarini  hisobga  olmaydi 
(atrof-muhit  ifloslanish  darajasi,  shovqin,  gazlar  bilan  ifloslanganlik 
darajasi va boshqalar).  

Download 2,65 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   29   30   31   32   33   34   35   36   ...   174




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish