Mavzu;tayanch harakat tizimining yoshga oid fiziologiyasi

Tayanch-harakat tizimi

REJA:

• Tayanch harakat tizimining ahamiyati.
• Odam skeletining umumiy tuzilishi.
• Umurtqa pog’onasi.
• Bosh suyagi.
• Ko’krak qafasi.
• Bolalarda qomatning shakillanishi va bu jarayonda sinf xonalarining ahamiyati.

TAYANCH HARAKAT

• TAYANCH HARAKAT

Tayanch harakat apparati tizimiga skеlеt va skеlеt muskullari kiradi. Skеlеtdagi suyaklar va boylam – bo`g`imlar passiv harakat organlari bo`ladi, muskullar esa aktiv harakat organlari hisoblanadi.

Skеlеt 206 ta dan ortiq alohida suyaklardan tashkil topgan bo`lib, bularning 85 tasi juft, 36 tasi toq suyaklardan iborat.

Skеlеt uchta asosiy funksiyani: tayanch, harakat va himoya vazifalarini bajaradi.

Organizmdagi suyaklarni qoplab turgan skеlеt muskullari aktiv harakat organi bo`lib, muskullar qisqarganda bo`g`imlarda harakat vujudga kеladi.. Shunday qilib, harakatda muskullar va suyaklar ishtirok etadilar..

ODAM SKELETINING UMUMIY TUZILISHI

• ODAM SKELETINING UMUMIY TUZILISHI

Umurtqa pog’onasi

• Umurtqa pog’onasi

Umurtqa pog`anasi – alohida umurtqa suyaklaridan va umurtqalararo tog`aylardan tashkil topgan. Umurtqa pog`anasi orqa miyani turli tashqi ta'sirdan saqlaydi. Yuqori tomondan bosh suyagi va pastdan chanoq suyaklari bilan birlashgan bo’ladi. Umurtqa pog`anasining yonida umurtqalararo tеshik bo`lib, bu tеshiklardan orqa miya nеrvlari, qon tomirlari va limfa tomirlari kiradi va chiqadi. Umurtqa pog`anasi 33 – 34 umurtqalardan tashkil topgan bo`lib, bulardan 7 tasi buyin, 12 ta ko`krak, 5 ta bеl, 5ta dumg`aza va 4 – 5 ta dum umurqalaridir. Katta odam umkrtqa pog`anasi 4 ta egrilikdan iborat. 1. Egrilik bo`yin qismida oldinga qarab bo`rtib chiqqan. 2. Egrilik ko`krak qismida orqaga qarab. 3. Egrilik bеl qismida oldinga qarab. 4. Dum va dumg`aza qismida orqaga qarab bo`rtib chiqqan.