Mavzu;sig’im datchik turlari,qollanilish sohalari. Taqdimot ishi texnalogik jarayonlarni ishlab chiqarish va avtomatlashtirish boshqarish yo`nalishi

Mavzu;sig’im datchik turlari,qollanilish sohalari. Taqdimot ishi

TEXNALOGIK JARAYONLARNI ISHLAB CHIQARISH VA AVTOMATLASHTIRISH BOSHQARISH yo`nalishi

2- bosqich K 17 -20 guruh talabasi

Omonov Islombek

REJA

• 1.Datchiklar haqida umumiy malumotlar
• 2.Datchiklar va ularning turlari va sexematik korinishlari
• 3.Sig’im datchik turlari qolanilish sohalari
• 4. Xulosa

• Datchiklar haqida umumiy ma’lumotlar
• Har xil texnologik jarayonlarni avtomatlashtirishda ularning ko‘rsatkichlari haqida ma’lumot olish zarur hisoblanadi. Bu maqsadda birlamchi o‘zgartirgichlar (yoki datchiklar) keng qo‘llaniladi.
• Datchik deb nazorat qilinayotgan yoki rostlanayotgan kattalikni kerakli yoki avtomatika tizimining keyingi elementlarida qo‘llash uchun qulay qiymatga o‘zgartiradigan vositaga aytiladi.
• Datchiklarning aniq va ishonchli ishi, butun tizim ishini tegishli asosiy ko‘rsatkichlarini belgilab beradi. Datchiklar yuqori ta'sirchanlik (sezgirlik) va aniqlikka, uzoq xizmat muddati va ishda beshikastlikka, kichik o‘lcham va og‘irlikka, hamda past narxga ega bo‘lishlari kerak.

• Datchiklarni turlari
• Shartli ravishda, datchiklarni qabul qiluvchi, oraliq va ijrochi qismlardan iborat deb hisoblash mumkin. Qabul qiluvchi qismi, kirish x miqdorini o‘zgarishiga ta'sirlanib, uni qandaydir oraliq miqdorga o‘zgartiradi. Bu miqdor, shunga o‘xshash fizikaviy miqdorning etalon (namuna) qiymati bilan taqqoslanadi. So‘ngra esa, bu datchikni ijrochi qismiga ta’sir etib, chiqish y signalini shakllantiradi. Kirish x miqdorini fizikaviy tarkibiga qarab –elektr, issiqlik, mexanik, optik, akustik, suyuqlik va gaz datchiklari ajratiladi. Elektr datchiklar–tok, kuchlanish, quvvat, chastota, magnit oqimni; issiqlik datchiklar–harorat va issiqlik miqdorini; mexanik datchiklar–kuch, bosim, siljish, tezlik, tezlanish; optik datchiklar–nur kuchi, yoritilishni; akustik datchiklar–tovush kuchi, uni chastotasi, quvvatini; suyuqlik va gaz datchiklari-bosim va tezlikni o‘lchashadi.

• Statik tavsifnomasi nochiziqli datchiklar uchun sezgirlik koeffitsiyenti har xil nuqtalarda (3-rasm) (b) har xil bo‘ladi va bu kattatik differensial sezgirlik deyiladi. Uni aniqlash uchun quyidagi formula qo‘llaniladi:
• Datchikning absolyut xatoligi - datchikning chiqish signalining haqiqiy va uning hisoblangan qiymatlarning farqi, ya’ni
• ga teng.

Bu rasmda biz sig’im datchiklarni korshmiz mumkin

Sig’im datchiklarni turlari va kornishlARI

• Kapasitiv sensor parametrik turdagi transduser bo'lib, unda o'lchangan qiymatning o'zgarishi sig'imning o'zgarishiga aylanadi.Kapasitiv sensorlar uchun ilovalarKapasitiv sensorlar uchun mumkin bo'lgan ilovalar juda xilma-xildir. Ular sanoatning deyarli barcha tarmoqlarida boshqaruv va jarayonlarni boshqarish tizimlarida qo'llaniladi. Kapasitiv datchiklar tanklarni suyuqlik, chang yoki donador moddalar bilan to'ldirishni boshqarish uchun, avtomatlashtirilgan liniyalarda, konveyerlarda, robotlarda, ishlov berish markazlarida, dastgohlarda, signalizatsiya tizimlarida, turli mexanizmlarni joylashtirishda va hokazolarda chegara kalitlari sifatida ishlatiladi.

• Hozirgi vaqtda yaqinlik (mavjudlik) sensorlari eng ko'p qo'llaniladi, ular ishonchliligidan tashqari, keng ko'lamli afzalliklarga ega. Nisbatan arzon narxga ega bo'lgan yaqinlik sensorlari barcha sohalarda qo'llanilishida juda ko'p yo'nalishlarni qamrab oladi. Ushbu turdagi sig'imli sensorlar uchun odatiy ilovalar:plastmassa yoki shishadan tayyorlangan idishlarni to'ldirish signali;shaffof paketlarni to'ldirish darajasini nazorat qilish;o'rash simining uzilishi signalizatsiyasi;kamar kuchlanishini tartibga solish;har qanday turdagi parcha hisobi va boshqalar.Chiziqli va burchakli siljishlarning sig'imli sensorlari mashinasozlik va transport, qurilish va energetikada, turli o'lchash tizimlarida keng qo'llaniladigan eng keng tarqalgan qurilmalardir.

sig’im datchiklari hisoblanish formulasi

xulosa

• Sigim datchik turlari va qollanlish sohalari
• Men Omonov Islombek boshqarish sistemalarning elementlari va qurilmalari fanidan ushbu mavzuda tayorlanish davrida datchiklar va ularning turlari haqida organishlar olib bordim va bilimlarmni mustahkamlab oldim datchiklar hozrgi elektronikada kop va keng qollaniladi va ular turlari vazifalari bilan farq qiladi.