Mavzusi bo'yicha kurs ishi ta’lim yo‘nalishi: 5230600-Moliya

Standartlashtirilgan va standartlashtirilmagan aylanma mablag'lar
Aylanma mablag'larning bu elementlari turlicha guruhlarga bo'linadi. Odatda, 
rejalashtirish darajasida farq qiluvchi ikkita guruh ajralib turadi: 
standartlashtirilgan va standartlashtirilmagan aylanma mablag'lar. Reyting - 
korxonaning normal ishlashi uchun zarur bo'lgan aylanma mablag'lar 
elementlarining iqtisodiy asoslangan (rejalashtirilgan) zaxiralari standartlari va 
standartlarini belgilash. Normativlashtirilgan aylanma kapitalga odatda aylanma 
mablag'lar va tayyor mahsulotlar kiradi. Aylanma fondlar odatda 
standartlashtirilmagan. 
Aylanma mablag'larni shakllantirish manbalari
Aylanma mablag'larni shakllantirish uchun foydalaniladigan manbalar orasida o'z, 
qarz va qarz mablag'lari mavjud. 
O'z aylanma mablag'larining umumiy miqdori korxona tomonidan mustaqil 
ravishda belgilanadi. Odatda bu inventarizatsiya ob'ektlarining zarur zaxiralarini 
shakllantirish, mahsulot ishlab chiqarish va sotishning rejalashtirilgan hajmlarini 
ta'minlash, shuningdek to'lovlarni o'z vaqtida amalga oshirish uchun mablag'larga 
minimal ehtiyoj bilan belgilanadi. 

---

22 
Moliyaviy rejalashtirish jarayonida korxona rejalashtirish davrining oxiri va 
boshidagi me'yorlar orasidagi farq sifatida belgilangan o'z aylanma mablag'lari 
me'yorlarining o'sishi va qisqarishini hisobga oladi. O'z aylanma mablag'lari 
me'yorini oshirish, birinchi navbatda, o'z mablag'lari hisobidan moliyalashtiriladi. 
Foyda bilan bir qatorda o'z mablag'lariga tenglashtirilgan o'z aylanma mablag'larini 
to'ldirish uchun barqaror deb ataladigan majburiyatlar qo'llaniladi. Barqaror 
majburiyatlar - bu korxona tomonidan doimiy ravishda foydalaniladigan, garchi 
ular unga tegishli bo'lmasa-da (masalan, ishchilar va xizmatchilarga ish haqi, 
ijtimoiy sug'urta badallari va boshqalar uchun minimal qarzni kelajakda to'lash 
zaxirasi) va boshqalar. .). 
Barqaror majburiyatlar normal bo'lganligi sababli, oylik ish haqi va ijtimoiy 
sug'urta badallari bo'yicha qarzlar, ta'mirlash (zaxira) fondining qoldig'i, 
qaytariladigan qadoqlash uchun garovlar bo'yicha iste'mol mablag'lari va 
kelajakdagi to'lovlar zaxirasi. Bu mablag'lar doimiy muomalada bo'lganligi 
sababli, korxonalar va ularning hajmi yil davomida sezilarli darajada o'zgarib 
turadi, shuning uchun ularning ma'lum bir yildagi minimal miqdori ekvivalent 
aylanma mablag'larni shakllantirish uchun manba sifatida ishlatiladi. 
Yil davomida korxonalarning aylanma mablag'larga bo'lgan ehtiyoji o'zgarishi 
mumkin, shuning uchun aylanma mablag'larni to'liq mablag'lar hisobidan 
shakllantirish maqsadga muvofiq emas. 
o'z manbalari
. "Bu ma'lum nuqtalarda 
aylanma mablag'larning ortiqcha qismi shakllanishiga va ulardan tejamkor 
foydalanishni rag'batlantirishning zaiflashishiga olib keladi. Shuning uchun 
kompaniya aylanma mablag'larni moliyalashtirish uchun qarz mablag'laridan 
foydalanadi. 
Vaqtinchalik ehtiyoj tufayli aylanma mablag'larga qo'shimcha ehtiyoj qisqa 
muddatli bank kreditlari hisobidan ta'minlanadi. 

---

23 
Korxona aylanmasida o'z va qarz mablag'lari bilan bir qatorda qarz mablag'lari 
ham mavjud. Bu barcha turdagi kreditorlik qarzlari, shuningdek, maqsadli 
foydalanishdan oldin maqsadli moliyalashtirish uchun mablag'lardir.