Mavzu:“pirrol” Topshirdi: Qoraqulov M. Tekshirdi: Aliqulov. R mavzu: Pirrol. Reja: Kirish

Nomlanishi: Odatda geterohalqali birikmalarning emperik nomlari ko’prok qo’llaniladi: 3 halqalilarda: oksiran, pirrol, furan, tiofen, piridin va boshkalar.

1

3. 
   ^O 2 ,
   

оксир ан

15. 
    1
    

_O 2 ,

2-диоксетан

	1									1						H					1												1
3		S					2 ,		3					N				2 ,			3^O					2				,						N		2
		тииран							азиридин															NH								3						N
																					оксазир ан													диазирин
4	3
5			12		,			4			3												3					Br
								5	1		2
	O								S					NO2									2
																							1
																							N

^{фу р ан} 2-нитр отиофен _{3-бр омпир идин}

Kondensirlanmagan geterohalqali birikmalarda halqadagi atomlarni nomerlash geteroatomdan boshlanib, geteroatomlarga 1 raqami bilan belgilanadi: Agar halqada bir necha har xil geteroatom bo’lsa, undan avval “O” ga keyin “S”ga 2, so’ngra “N” ga 3 raqam qo’yib chiqiladi: ya’ni uni raqamlash “O” dan boshlanib, oxiri “N” da tamom bo’ladi.

Geterohalqadagi ikkilamchi va uchlamchi “N” gruppalar bo’lsa, ikkilamchi azot 1 raqami bilan belgilanadi. Demak, 2 va undan ortiq geterohalqali O, S, NH, N tartibiga rioya qilingan holda nomerlanadi.

Uch a’zoli geterohalqali vakillari:

1			1			1		H		1							1
3	O	2 ,3		S	2 ,	3	N		2 , 3		O		2	,				N		2
													NH			3				N
оксир ан				тииран		азиридин
										оксазир ан							диазирин
этиленоксид			этиленсулфид			этиленимин

T o’rt a’zoli geterohalqali vakillari:
Bitta geteroatomli 5 a’zoli geterohalqali vakillari:

,

,

,

,

,

O

,

N H

S

оксетан

азетиSд

ин

N

N

О

N

тиетан

фуран,

H

тиофен,

H

H

пиррол,

пирролин,

оксол

тиол

2,5-дигидропиррол,

пирролидин,

азол

азолин

тетрагидропиррол,

азолидин