Мавзунинг руҳлантирувчи таснифи

Тамакининг соғлиқга таъсири:

■ Чекиш энг кенг тарқалган ўлим сабаби ҳисобланади.

■ Тамаки тутуни 2000дан ортиқ бирикмалар тутади. Улар таркибига никотин ҳам киради ва тамакига тобеликни чақиради, шунингдек, кучли канцерогенлар бўлиб, асосан, полициклик ароматик углеводородлар, нитрозаминлар ва ароматик аминлар ҳам киради.
■ Тахминан 90% ўпка раки айнан кашандаларда учрайди. Чекиш, шунингдек, оғиз бўшлиғи, бўғиз, қизилўнгач, ошқозон, сийдик пуфаги ва буйрак раки ва лейкемиянинг баъзи бир турларини келтириб чиқади. Чекишнинг тугатилиши ўпка ракининг ривожланиш хавфини пасайтиради.
■ Тутунсиз тамаки чекиш оғиз бўшлиғи ракининг муҳим сабабларидан саналади. Тамакини спирт билан бирга истеъмол қилиш оғиз бўшлиғи, бўғиз ва қизилўнгач раки, асбест, уран ва бошқа моддаларнинг таъсири остида касбий касалликлар ривожланиш хавфини оширади.
■ Тамаки истеъмоли атеросклероз ва миокард инфаркти, периферик қон томирлари ва цереброваскуляр касалликлар ривожланишида муҳим хавф туғдиради. Тамаки ўпкаларда, ракдан ташқари, эмфизема, сурункали бронхит ва сурункали обструктив касалликларга мойиллик пайдо қилади.
■ Оналарнинг чекиши аборт, муҳлатдан олдинги туғруққа олиб келади ва она қорнида ҳомила ривожланишини секинлаштиради.


Алкоголь ва метаболизм

■ Ўткир алкоголли синдром қондаги алкогол миқдори 200 мг/длдан ошганда уйқусирашга олиб келади. Юқорри концентарцияларда карахтлик ва кома ривожланади.

■ Алкоголь жигарда алкогольдегидрогеназа ҳамда иккинчи даражали цитохром Р-450 ва каталаза тизими орқали ацетальдегидгача оксидланади. Ацетальдегид митохондрияларда ацетатга айланади ва нафас олиш занжирида ишлатилади.
■ Алкогольнинг алкогольдегидрогеназа билан оксидланиши НАДни тугатади, жигарда ёғ тўпланиши ва метаболик ацидозга олиб келади.
■ Сурункали алкоголизмнинг асосий оқибатлари сифатида ёғли гепатоз, алкоголли гепатит ва цирроз ривожланиб, портал гипертензияга олиб келади ва гепатоцеллюляр карцинома ривожланиши хавфини оширади.
■ Сурункали алкоголизм гастрит ва ошқозон яралари натижасида қон йўқотишга, тиамин танқислиги билан боғлиқ периферик нейропатия, алкоголли кардиомиопатия, ўткир ва сурункали панкреатитга олиб келиши мумкин.
■ Сурункали алкоголизм оғиз бўшлиғи, бўғиз ва қизилўнгач раки ривожланишида хавфли омил саналади. Тутунсиз тамаки чекиш билан бир вақтда келганида хавф янада ортади.