Мавзунинг қисқача мазмуни



Download 43,64 Kb.
bet4/9
Sana13.06.2022
Hajmi43,64 Kb.
#665667
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
1-mavzu. Psixologiya nazariyasi va tarixi fanidan

Афлотун (Платон) жоннинг таркибий қисмлари тўғрисидаги тушунчани психологияга олиб киради. Унинг фикрича, ақл-идрок, жасорат, орзу-истак кабилардан иборат бўлиб, улар бош, кўкрак, қорин бўшлиғига жойлашган. Афлотун психологияда дуализм (лот. “dualis” - икки мустақил) таълимотини руҳий оламни, тана билан психикани иккита мустақил нарса деб изоҳласа, унинг шогирди Арасту (Аристотель) ўзининг таълимотида психологияни табиий-илмий асосга қуриб, уни биология ва тиббиёт билан боғлаб тушунтиришга эришган. Арастунинг “Жон” тўғрисидаги китоби маълум бир давр учун тараққийпарвар манба вазифасини бажариб, унда одамларнинг ва ҳайвонларнинг кундалик ҳаётий лаҳзаларини кузатиш орқали яққол воқеликни тасвирлаш, таҳлил қилиш жараёнлари мужассамлашгандир. Арастунинг таъкидлашича, жон қисмларга бўлинмайди, лекин у фаолиятнинг озиқланиш, ҳис этиш, ҳаракатга келтириш, ақл, идрок каби турларга оид қобилиятларда намоён бўлади. Унинг фикрича, сезги билишнинг дастлабки қобилияти, у тасаввур шаклида из қолдириши мумкин экан.
Қадимги дунёнинг кейинги ривожланиши даврларида психологик ғоялар мукаммаллашиб, унга оид таянч тушунчалар вужудга кела бошлади, ҳатто руҳ ҳозирги замон психикаси каби қўлланиш кўлами кенгайди.
Гиппократ (эрамиздан аввалги 460-377 йиллар) Демокритнинг издоши сифатида қадимги тиббиётда тўпланган тажрибаларни жамлаб, умумлаштиради. У мия ва руҳ ўртасидаги муносабатларга оид қарашлари билан машҳур бўлиб, темперамент таълимотининг асосчисидир. Машҳур олим одамлардаги касалликнинг кечиши ва беморнинг тузалиши унинг темпераментига боғлиқ эканлигини таъкидлайди.
Гиппократдан кейин Герофио ва Эразистлар (Александрия мактаби), Цельс, Аретей, Аврелий ва Гален (қадимий рум мактаби) муваффақиятли ишларни амалга оширдилар. Масалан, румлик шифокор Гален (эрамиздан олдинги II аср) физиология ва тиббиёт ютуқларини умумлаштириб, психиканинг физиологик асослари тўғрисидаги тасаввурларни янада бойитди.
X-XI асрга келиб қадимий Шарқда Яқуб бин Исаак ал-Киндий, Абу Наср ал-Фаробий, Абу Бакр ар-Розий, Абу Али ибн Сино ва бошқалар фалсафа, тиббиёт ва психология соҳаларини жадал ривожлантирадилар. Уларнинг асарларида кўплаб психологияга оид муаммоларга ойдинлик киритилган. Жумладан, машҳур мутафаккир
Download 43,64 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish