Мавзу:№1 умумий кимёвий технологиянинг предмети ва муҳим вазифалари. Ишлаб чиқаришнинг асосий

Меҳнат ишлаб чиқариш – бирлик вақт мобайнида ишлаб чиқариш маҳсулотнинг ҳар бир ишчига тўғри келадиган миқдоридир.
Маҳсулот таннархи – бирлик маҳсулот ишлаб чиқариш га ва реализация қилишга кетган барча хужжатлардир.
Технологик жараёнлар турлари ва кимёвий технологиянинг асосий принциплари
Бирор технологик схемани яратишда кимёвий технологиянинг умумий принципларидан қўлланилади. Улар – жараён доимийлиги, реакция иссиқлигидан фойдаланиш, хом ашёни комплекс (чиқиндисиз) ишлатиш, ишлаб чиқаришни комбинирлаш.
Даврий жараёнлар – реакцион аппаратга хом ашё ёки ярим фабрикатнинг айрим порциялари киритилади. Кейинчалик реакция ўтказилиб, тугагандан кейин аппаратдан чиқарилади. Шундан сўнг аппарат тўхтатилиб операция яна а қайтарилади. Жараённи амалга оширишда реакцияни ўтказиш шароитлари доимо ўзгариб туради. Чунки вақт ўтиши реакциянинг дастлабки концентрацияси ўзгаради, бу ўз навбатида реакция тезлигининг пасайишига, температуранинг ўзгаришига олиб келади. Шу кабиларга кўра даврий жараёнлар кам қувватли ҳисобланади.
Доимий ишлаб чиқариш жараёнлари – бунда хом ашё берилиши ва маҳсулотнинг чиқарилиши аппаратни ёки системани тўхтатмасдан олиб борилади. Бу турдаги жараёнлар қуйидаги афзалликларга эга:
а) Аппаратларнинг туриб қолишининг йўқлиги.
Б) Жараён шароитларининг барқарорлиги, оптимал режимнинг доимийлиги.
В) Аппаратлар ўлчамининг кичиқлиги, шунинг асосида бинолар ўлчами кичраяди ва капитал ҳаражатлар камаяди.
Г) Ишлаб чиқариш жараёнини автоматлаштириш имконияти мавжудлиги _ ах.
Булардан ташқари яримдоимий ва церкуляцион (ёпик) ишлаб чиқариш жараёнлари ҳам мавжуд.
Ишлаб чиқариш чиқиндиларини ишлатиш принципи – деярли барча кимёвий ишлаб чиқаришда тайёр маҳсулотдан ташқари чиқиндилар пайдо бўлади. Агарда юқоридаги принципга амал қилинса, яъни чиқиндиларни қайта ишлаш механизмлари яратилса: 1) маҳсулот таннархи ошади; 2) атроф-мухит ифлосланишдан сақланади; 3) ишлаб чиқариш рентабеллиги ошади.