Мавзу: Ўзбекистонда банк аудитини ривожлантириш

Мавзу: Ўзбекистонда банк аудитини ривожлантириш

МУНДАРИЖА

Кириш

I боб. Бозор иқтисодиёти шароитида банк аудити, унинг усуллари ва турлари

1.1. Бозор иқтисодиёти шароитида банк аудитининг зарурлиги ва республикамизда унинг ҳуқуқий асосларини яратилиши

1.2. Тижорат банкларини аудити қилиш усуллари ва турлари

1.3. Ички банк назорати ва унинг турлари

II боб. Тижорат банкларини аудит қилиш тартибининг таҳлили.

2.1. Ўзбекистонда тижорат банкларини аудит қилиш тартиби.

2.2. Актив ва пассив операцияларининг аудит қилиш таҳлили.

2.3. Тижорат банкларини “CAMEL” тизими бўйича баҳолаш масалалари

III боб. Республикамизда банк аудитини ривожлантириш муаммлари ва уларнинг ечимлари.

Хулоса ва таклифлар

Фойдаланилган адабиётлар рўйхати

Иловалар

Кириш


Диссертацион тадқиқот мавзусининг долзарблиги. Ўзбекистон Республикасида амалга оширилаётган иқтисодий ислоҳотларнинг асосий пировард мақсади — мамлакат иқтисодиётида бозор муносабатлари тамойилларини тўлиқ қарор топтиришдан иборатдир. Бозор муносабатларига асосланган иқтисодиётни шакллантириш йўлида изчил ислоҳотлар олиб борилаётган ҳозирги босқичда тижорат банкларининг мамлакат иқтисодиётидаги роли тобора ошиб бормоқда. Ўзбекистон Республикаси Президенти И.А.Каримов нутқларида айтилганидек, “… кредит ва молия муассасалари, бошқа тузилмалар том маънода шакллантирилмас экан, улар тўла куч билан ишламас экан, биз иқтисодиётимини очиқ эркин, энг муҳими, самарали, қисқа қилиб айтганда, ҳақиқий бозор иқтисодиётига айлантира олмаймиз”.¹
Ўзбекистон банк тизими тадрижий равишда қарор топиш босқичларидан ўтиб бормоқда. Унинг фаолияти халқаро банк ҳамжамияти томонидан эътироф этилмоқда. Чунки, Ўзбекистон банк тизими мамлакат иқтисодиётини ислоҳ қилиш ва риволантиришда фаол қатнашмоқда.
Ўзбекистонда ижтимоий йўналтирилган бозор иқтисодиётини шакллантиршнинг мураккаб жараёни кечмоқда. Бу барқарор ишлайдиган тижорат банклар тизими мавжуд бўлишини тақозо қилади. Тижорат банклар бозор инфратузилмасининг муҳим таркибий унсурларидан биридир. Уларнинг барқарорлиги муаммоси алоҳида олинган банк доирасидан чиқиб, давлат миқёсидаги вазифага айланиб бормоқда.
Тижорат банкларининг иқтисодиёт реал секторида муваффақиятли ишлаши катта хатарлар билан боғлиқдир. Чунки у корхоналардан ҳам, ўзининг таҳлил хизматларидан ҳам келадиган ахборотга дарҳол муносабат билдириши керак бўлади. Бундан аён бўладики, тижорат банклари ўз фаолиятини юқори сифат билан бошқариши керак. Банк менежменти такомиллашуви ва банк соҳаси институциявий асослари мустаҳкамланишини таъминлайдиган дастлабки амалий қадамлардан бири, фаолиятининг ҳар томонларини назорат қилишнинг аниқ тизимини йўлга қўйишдан иборатдир. Лекин бу қадамни ташлаш учун банкчиларнингхоҳишигина етарли бўлмасдан, бунинг учун адекват усуллар тўғри танланиши ҳам зарурдир.
Ҳозирги даврда Ўзбекистонда банк назорати бўйича тижорат банклари молиявий ҳолатини таҳлил қилишнинг ўзига хос тизими ташкил қилинган. Шунингдек, тижорат банклари Марказий банкка ҳар ой фаолиятининг кўп соҳаларини ўз ичига олган маълумотлар, баланс ҳисоботи, иқтисодий нормативлар ҳисоб-китоби, фойда ва зарарлар ҳисоботларини тақдим этадилар.
Иқтисодиётнинг эркинлашуви шароитида банк тизими ва унинг муҳим бўғини бўлмиш тижорат банклари олдига бозор конъюнктураси ўзгариши талабларига мослашган ҳолда молиявий-иқтисодий мураккабликларни енгиш, банклараро рақобат кўрашида рақобатбардош бўлиш ҳамда улар фаолиятини янада ривожлантириш вазифаларини қўймоқда. Мазкур вазифаларни уддаланиши тижорат банклари молиявий натижаларини таҳлил қилишни ўрганиш, улар даромадлари барқарор ўсишини таъминлашни ва умуман банк молияси моҳирона бошқаришни талаб этади.