Mavzu: Yusuf Xos Hojibning “Qutadg’u bilig” asari tahlili. Maqsad

O’tgan mavzuni so’rash.

Kitobning nomi haqida so’raladi va doskada yozdiriladi.
“Qut”- eski turkiy tilda “Baxt”, “adg’u” – etuvchi, “Bilig” – bilim.

“Nurli manzil”

1.Ilk turkiy doston? “Qutadg’u bilig”
2. Y.X.Hojib qayerda tug’ilgan? Bolosog’un (Quz O’rdu)
3.Asar necha baytdan iborat? 6409 bayt
4. Asar qancha muddatda yozilgan? 1,5yil
5.Y.X.Hojib dostonni tugallagach kimga sovg’a qiladi? Tavg’ach Ulug’ Bug’ra Qoraxonga
6.Bug’raxon shoirni qanday taqdirlaydi? “Xos Hojib” ya’ni eshik og’asi unvonini beradi.
7. Dostonning nusxalari? Vena, Qohira, Namangan nusxalari.
8. “Qutadg’u bilig” ning uyg’ur yozuvidagi nusxasi? Vena nusxasi.
9. Asarni Venadagi daroy kutubxonasiga keltirgan sharqshunos? Hammer Purgshtall
10. 1823-yilda asar haqida ma’lumot chop etib, uni ilm ahliga tanishtirgan fransuz sharqshunosi? Juabert Amedi.
11.Qohira nusxasi qachon topilgan? 1896-yil
12. Namangan husxasi haqida birinchi kim ma’lumot beradi? Sharqshunos Valizoda 1914-yil
13.Ushbu qo’lyozma kimning qo’lida edi? Namanganlik Muhammad hoji Eshon Lolaresh
14. Muhammad hojidan kim shu qo’lyozmani olishga muyassar bo’ldi? Fitrat 1924-yil
15. Asarning yozilish sababi? Qoraxoniylar davlati va xalqi bir mafkuraviy – axloqiy dasturga katta zarurati, ehtiyoji bor edi.
16.Doston qaysi shaklda yozilgan? Masnaviy.
17. Asar nima uchun aynan aruzning mutaqoribi musammani mahzuf vaznida yozilgan? Turkiy va forsiy adabiyotda shohlar haqida asarlar shu vaznda yozilgan.
18. Eronliklar “Qutadg’u bilig” asarini qanday atashgan? “Shohnomayi turkiy”
19. “Adab ul- muluk” deb qayerliklar aytgan? Chinliklar
20. Abdurauf Fitrat “Qutadg’u bilig”ni qanday o’girgan? “Baxtliklanish bilimi”
21. Asardagi adolat timsoli? Kuntug’di – elig, hukmdor.
22. Baxt va davlat ramzi-chi? Oyto’ldi.
23. Sog’lomlik ramzi bo’lgan timsolni ayting. O’zg’urmish
24. Asar muqaddimasi qaysi shaklda yozilgan? She’riy va nasriy
25. Asar necha bobdan iborat? 73 muqaddimadan tashqari 71
26. Qoshg’arning ikkinchi nomi? O’rdukent
27. Kim dostonni o’zbek tiliga she’riy yo’l bilan ommabop qilib o’zbekchalashtirgan? Boqijon To’xliyev
28. Asarni kim o’zbek tiliga baytma-bayt ilmiy tarjima qilgan? Qayum Karimov
O’qituvchi savol-javobda ishtirok etgan o’quvchilar 1 ball qo’lga kiritganini aytadi.

3.