Mavzu: Yog’ochning fizikaviy xossalari. Yog’och turlarining xususiyatlari. Duradgorlikda ishlatiladigan yelimlar va bo’yoqlar turlari, xususiyatlari, ishlatish sohalari a ta’limiy

Yog‘ochning tabiiy guli (teksturasi). Randalash vaqtida yog‘och tolalari, o‘zak nurlari va yillik halqalarining kesilishi natijasida yog‘ochning tabiiy guli namoyon bo‘ladi. Yog‘ochning hidi. Yog‘och undagi smolalar, efir moylari, oshlash kislotalaridan qaysi birining mavjudligiga va miqdoriga bog‘liq holda har xil hidli bo‘ladi. Tovush o‘tkazuvchanlik deb, yog‘och materiallarning tovushni o‘tkazish qobiliyatiga aytiladi. yog‘ochning tovush o‘tkazish qobiliyati yuqori. Yog‘och tolalari yo‘nalishi bo‘yicha tovushni havoga nisbatan 15—18 marta, eni bo‘yicha 3—6 marta tez o‘tkazadi. Issiqlik o‘tkazuvchanlik. Yog‘ochlarning issiqlik o‘tkazish qobiliyatiga issiqlik o‘tkazuvchanlik deyiladi. Yog‘och boshqa materiallarga qaraganda issiqlikni yomon o‘tkazadi. Issiqlik o‘tkazuvchanlik yog‘ochning hajmiy og‘irligiga, namligiga, temperaturasi va tolalarning yo‘nalishiga bog‘liq.
Elektr o‘tkazuvchanlik deb, materiallarning elektr tokini o‘tkazish qobiliyatiga aytiladi. Elektr o‘tkazuvchanlik yog‘ochlarning turiga, tokning tolalar yo‘nalishi bo‘yicha o‘tisho‘tmasligiga, yog‘ochning namligi vatemperaturasiga bog‘liq. Nam yog‘och elektrni yaxshi o‘tkazadi, quruq yog‘och yomon o‘tkazadi yoki butunlay o‘tkazmaydi.
Yog’ochlarning turlari
Qarag‘ay. Qarag‘ayning po‘stlog‘i qalin, to‘q jigar rang, yog‘ochi oq qizg‘ish rangli, to‘g‘ri qatlamli, Yengil, puxta, smolali bo‘lib, namga chidamli; yillik halqalarini aniq ko‘rish mumkin. Qarag‘aydan qurilishda, kemasozlikda, vagonsozlikda, duradgorlikda keng foydalaniladi, u oson ishlanadi. Archa. Archa daraxtining po‘stlog‘i qalin, qoramtir kul rang bo‘lib, yog‘ochi serbutoq bo‘lganligi uchun ishlash qiyin. Mayin qatlamli bo‘lgani uchun o‘zak nurlari ko‘rinmaydi. Kam smolali, nam ta’siriga chidamsiz. Archa qurilishda, sellyuloza qog‘oz sanoatida, oddiy mebellar, taralar tayyorlashda ishlatiladi. Tilog‘och. Tilog‘ochning po‘stlog‘i qalin, qoramtir sarg‘ish rangli bo‘ladi.Yog‘och mayin qatlamli, yillik halqalari aniq bilinadigan, qizg‘ish jigar rang, ortiqcha smolali bo‘lib, qarag‘ayga qaraganda puxta bo‘ladi, tez chirimaydi. Ortiqcha smolali bo‘lgani uchun ishlash qiyin. Undan gidrotexnik inshoatlarda, yer osti qurilishlarida, shpallar tayyorlashda foydalaniladi. Qurilish va vagonsozlikda uni zman yog‘ochining o‘rnida ishlatsa bo‘ladi.