Mavzu: Yapon sivilizatsiyasining asosiy bosqichlari Asosiy savollar

Qo’rg’ondan topilgan buyumlar orasida qadimgi ritual san’at

Qo’rg’ondan topilgan buyumlar orasida qadimgi ritual san’at

namunasi – xaniva sopol haykalchalar alohida ahamiyatga ega.

Qo’rg’on tipidagi inshootlarni barpo etish ajdodlarga sig’inish va

Quyoshga topinish bilan bog’liq bo’lgan, bu bizgacha yetib kelgan ilk

yapon yozuvi yodgorliklarida (“Kodziki”, “Nixon syoki”) ham o’z

aksini topgan.

Ajdodlarga sig’inish haqiqiy yapon dini – sintoizm uchun ham,

demakki, butun Yaponiya madaniyati uchun katta ahamiyatga ega.

Ajdodlarga sig’inish yapon sivilizatsiyasining tarixiy evolyutsiya

jarayonida merosiylikni ta’minlaydigan yana bir qudratli

harakatlantiruvchi kuchini tashkil etadi.

Davlat miqyosida ajdodlarga sig’inish hukmdor urug’ning ajdodi sanalgan Quyosh ilohasi Amaterasuga e’tiqod qilishda o’z aksini topgan. Ilk sintoizm panteoniga o’sha davrda yapon jamiyatining ijtimoiy tuzilmasida yetakchi o’rin egallagan urug’lar ajdodlari ham kirgan. Ulardan tashqari yaponlar mahalliy ahamiyatga ega turli tabiat ilohalariga sig’inishgan. VI asrda “tenno”imperator hokimiyati rasmiylashtirila boshlangan Yamato davlatida mustaqillikka intiluvchi kuchlar mavjudligiga qaramasdan birmuncha siyosiy barqarorlikka erishilgan. Mafkuraviy tarqoqlikka barham berish uchun Yapon hukmdorlari buddizmga murojaat etganlar. Umumdavlat mafkurasining yaratilishiga qo’shgan hissasidan tashqari buddizm ta’limoti urug’ an’analariga bog’lanmagan va shu tufayli davlat munosabatlari tizimida faoliyat ko’rsatish uchun munosibroq bo’lgan shaxsning yangi tipini shakllantirdi. Buddizmning ijobiy ahloq me’yorlarining kuchayishida ham roli katta.