Mavzu: Xo’jalik yurituvchi sub’ektlarni moliyaviy isloh qilish

Notijorat tashkilotlari faoliyatining moliyaviy manbalarini quyidagi besh asosiy guruhga ajratish mumkin:

• 2. Tijorat faoliyati:
• - tovarlar, ishlar va xizmatlarni realizasiya qilishdan olingan tushum;
• - aksiyalar, obligasiyalar, boshqa qimmatli qog‘ozlar va omonatlar bo‘yicha olinadigan daromadlar;
• - notijorat tashkilotning mulkidan, notijorat tashkilotlarining yordami asosida tuzilgan xo‘jalik jamiyatlarining faoliyatidan olinadigan daromadlar va boshqalar.

• 3. Tijorat tuzilmalari va xususiy shaxslarning qurbonliklari (homiylik yordamlari);

• 4. Ta'sischilardan doimiy ravishda va bir vaqtning o‘zida tushib turishi mumkin bo‘lgan tushilmalar;

• 5. Qonun bilan ta'qiqlanmagan boshqa tushilmalar (masalan, ko‘ngillilarning mehnat sarflari, resurslarni jalb qilish bo‘yicha o‘tkazilgan tadbirlar , lotereyalar, auksionlar, ko‘ngilxo‘shlik, madaniy, sport va boshqa ommaviy tadbirlardan)dan kelgan tushilmalar.

• 1. Byudjet assignovaniyalari (byudjetdan ajratmalar);

• Notijorat sektorni davlat tomonidan to‘g‘ri (bevosita) qo‘llab-quvvatlashning uch asosiy shakli mavjud:

• To‘g‘ridan-to‘g‘ri (bevosita) byudjet investisiyalari;
• Hamkorlikda moliyalashtirish;
• Davlat sosial buyurtmasi.

• Notijorat sektorni egri (bilvosita) moliyalashtirish shaklidan ham, ya'ni notijorat tashkilotlarini davlat va mahalliy hokimiyat organlari oldidagi to‘lovlari va boshqa shunga o‘xshash majburiyatlaridan ozod qilish shaklidan ham amaliyotda tez-tez foydalaniladi. Egri (bilvosita) moliyalashtirishning asosiy ko‘rinishlari quyidagilardan iborat bo‘lishi mumkin:

• • nosoliqli imtiyozlarni taqdim etish;
• • soliqli imtiyozlashtirish.

• Bu yerda, o‘z navbatida, nosoliqli imtiyozlar quyidagi ko‘rinishlarda namoyon bo‘ladi:

• • notijorat tashkilotlarining faoliyati uchun binolarni ijaraga olish, yer maydonlarini ajratish;
• • lisenziyalashtirishning soddalash-tirilgan tizimini o‘rnatish (belgilash);
• • aloqa xizmatlari va kommunal xizmatlarni to‘lashda imtiyozli ta'riflardan foydalanish va boshqalar.

• Shuningdek, soliqli imtiyozlashtirish quyidagi ko‘rinishlarda bo‘lishi mumkin:

• • hadya etuvchilar uchun imtiyozlar;
• • qurbonlik (homiylik) qiluvchi yuridik shaxslar uchun imtiyozlar.