Mavzu XIX asrning 2-yarmi va XX asr boshlarida tarbiya, maktab va pedagogik fikrlar reja

Mavzu

XIX ASRNING 2-YARMI VA XX ASR BOSHLARIDA TARBIYA, MAKTAB VA PEDAGOGIK FIKRLAR

REJA:

• Тurkiston o`lkasida diniy-islomiy tarbiyaviy muassasalar. Chorizm maktab siyosatining boshlanishi. Rus-tuzem maktablari.
• Тurkiston o`lkasida pedagogik fikrlar va ularning taraqqiyoti. (Furqat, Ahmad Donish, Shakuriy, Siddiqiy, Aziziy, I.Rahmatillayev va boshqalar).
• Тurkistonda jadidchilik ma’rifati va ta’lim-tarbiya. (Mahmudxo`ja Behbudiy, Munavvar Qori, Abdurauf Fitratning ma’rifatparvarlik faoliyatlari va pedagogik g`oyalari)
• Abdulla Avloniy va H.H.Niyoziyning pedagogik faoliyatlari va qarashlari.

XIX asrlarda musulmon maktablarida ta’lim tizimi 5 toifaga bo’lingan edi

• Quyi-boshlang`ich diniy maktab
• Qorixona
• Daloilxona
• Maktab internat
• Madrasa

Shahar maktablarida o’quvchilar soni 20-30 taga qishloq joylarida esa 10-15 taga yetar edi. O’qishga 6 yoshdan qabul qilinib, o’zlashtirishga qarab 17-18 yoshlarigacha davom etardi. Maktabda avval «Haftiyak», keyin «Qur’on» yod olinar, so’ng «Chor kitob»ga o’tilardi.

XX asr boshlariga kelib, Turkiston o’lkasidagi yirik markaziy shaharlarda oliy ta’lim maskani hisoblangan quyidagi madrasalar mavjud bo`lgan:

• XX asr boshlariga kelib, Turkiston o’lkasidagi yirik markaziy shaharlarda oliy ta’lim maskani hisoblangan quyidagi madrasalar mavjud bo`lgan:
• Buxoroda – 80,
• Qo’qonda – 40,
• Samarqandda – 22,
• Marg’ilonda – 28,
• Toshkentda -17,
• Xeva xonligida – 130 ta

ularda 400 dan 5000 tagacha talaba tahsil olar edi.

1906 yilga kelib, birgina Samarqand viloyatining o’zida 1510 ta musulmon maktabi bor edi, ularda 12740 talabaga saboq berilgan.

• 1906 yilga kelib, birgina Samarqand viloyatining o’zida 1510 ta musulmon maktabi bor edi, ularda 12740 talabaga saboq berilgan.
• Umuman olganda Turkiston o’lkasida 1905-1906 yillarda 5290 ta maktab bo’lib, ularda 70955 talaba ta’lim olgan.