Mavzu: “xitoy tilida to’ldiruvchining grammatik xususiyatlari” Annotasiya

3. XITOY TILIDA TO’LDIRUVCHINING PREDLOGLAR BILAN QO’LLANILISHI
Bu predloglar quyidagilar:
1. 给gei (gei fe’li bilan adashtirmang) bu predlog odatda kimga? nimaga? So’rog’iga javob beruvchi to’ldiruvchilarda ishlatiladi.
我 给 妈妈写信. Wo gei mama xie xin – Men onamga xat yozaman.
给 (gei) predlogi bilan vositasiz to’ldiruvchi (VT) kesimdan oldin qo’yilishi mumkin. , kesimdan keyin (我送给他佷有意思的书) va gapning oxirida , garchi katta va talaffuz qilishga murakkab bo’lsa ham.
爸爸做饭给我们. Baba zuo fan gei women. – Otam qilgan ovqatini bizlarga berdi.
用 (yong) Fe’l sifatida “ishlatmoq” deb tarjima qilinadi. Predlog sifatida ham xuddi shu ma’noda ishlatiladi.Odatda nima bilan?savoliga javob beruvchi to’ldiruvchilarda ishlatiladi.
Masalan:
请问, 这个词用汉语怎么说? Qingwen, zhe ge ci yong hanyu zenme shuo? – Ayta olasizmi, bu so’z xitoychada qanday aytiladi?
Predlog 用 (yong) faqat kesimdan oldin keladi. Yuqorida ta’rif berilgan misolning tuzilish sxemasi quyidagicha bo’ladi:
请问, 这个词(ega) 用(predlog) 汉语(vositali to’ldiruvchi) 怎么说(fe’l)?
跟(gen), 和(he), 同(tong) – Bu predloglar odatda kimnikida? kim bilan? so’roqlariga javob beruvchi to’ldiruvchilarda ishlatiladi.
你看, 她跟谁跳舞? Qing kan, ta gen shei tiaowu? – Qara, u kim bilan raqsga tushyapti?
我和他是最好的朋友. Wo he ta zuihao de pengyou. – Biz u bilan eng yaxshi do’stlarmiz.
我同他们去电影院. Wo tong tamen qu dianyinyuan. – Men ular bilan kinoteatrga bordim.
Bu predloglar faqat kesimdan oldin qo’yiladi, shuning uchun bunday gaplar quyidagicha strukturaga ega bo’ladi.
你(ega)跟(predlog)他(VT)认识 (fe’l)吗?
Bunday predloglar bilan, inkor predlog oldidan ham, kesim oldidan ham qo’yiladi.
Agar fe’l harakatni bildirmaydigan so’z bilan ifodalangan bo’lsa, u holda inkor kesimdan oldin qo’yiladi, masalan:知道(zhi dao bilmoq), 有(you bor), 注意(e’tibor bermoq), 眀白(mingbai tushunmoq),认识(renshi tanish bo’lmoq).
Masalan:
我跟他不认识. Wo gen ta bu renshi. – Men u bilan tanish emasman.