Mavzu: “xitoy tilida to’ldiruvchining grammatik xususiyatlari” Annotasiya

Xitoy tilida natijaviy to’ldiruvchi
Yana bitta muhim grammatik konstruksiya bor. U harakatni baholashda ishlatiladi va natijaviy to’ldiruvchi deb ataladi. Ushbu konstruksiya javob berishi kerak bo’lgan asosiy narsa bu harakatning qanday, qay tariqa bajarilganligidir.
Kesim va to’ldiruvchi orasiga yordamchi so’z 得 (de)qo’yiladi. Bunday gaplarda inkor 不 (bu)to’ldiruvchidan oldin qo’yiladi, xuddi ravish darajalari kabi.
Agar kesimdan keyin vositasiz to’ldiruvchi kelsa, kesim qaytariladi, birinchi kesimdan keyin vositali to’ldiruvchi qo’yiladi, ikkinchi kesimdan keyin natijaviy to’ldiruvchi (qay tarzda? so’rog’iga javob bo’ladi.) 得(de) qo’yiladi.
Masalan:
他 回答老师的问题回答得对.
Ta hui da laoshi de venti huida de dui. –
U o’qituvchining savollariga to’g’ri javob berdi.
Ravishli kesimning takrorlanishida 都/也va h.k. ikkinchi kesim yoki natijaviy kesimdan oldin qo’yiladi.
Agar fe’l obyektli fe’l konstruksiyasi bilan ofodalangan bo’lsa, bunday holda fe’l ajralib ketadi. Birinchi fe’l butunlay obyektli fe’l konstruksiyasini takrorlaydi, ikkinchisi esa faqat uning birinchi qismini:
他 游泳游得很快. Ta youyong you de hen kuai. – U tez suzadi.
Natija to’ldiruvchisi qatnashgan so’roq gaplar
1. Umumiy savol to’ldiruvchining tasdiq va inkor shaklida takrorlanishi yo’li bilan hosil bo’ladi:
他游泳游得 好不好?
Ta youyong you de hao bu hao? –
U yaxshi suzadimi?
2.Maxsus savol so’roq olmoshlari yordamida hosil bo’ladi.
(qanday? qay tarzda?)
他游泳游得 怎么样?
Ta youyong you de zenmeyang? –
U qanday suzadi?