Mavzu: xisoblash texnikasining asosiy tushunchalari. Axborot tushunchasi

Baytning qiymati uchun undagi bitlarning joylashgan o’rni muhimdir. Axborotda qatnashgan har qanday belgi 1 bayt hajmli deb hisoblanadi. Masalan, “Sh” harfi – 2 bayt, “Kitob” – 5 bayt hajmga ega. Bir bayt 0 dan 255 qiymatni qabul qilishi mumkin. Axborotning yirik birliklari:

Baytning qiymati uchun undagi bitlarning joylashgan o’rni muhimdir. Axborotda qatnashgan har qanday belgi 1 bayt hajmli deb hisoblanadi. Masalan, “Sh” harfi – 2 bayt, “Kitob” – 5 bayt hajmga ega. Bir bayt 0 dan 255 qiymatni qabul qilishi mumkin. Axborotning yirik birliklari:

• 
  Bayt – ketma-ket yozilgan 8 ta bitdan iborat bo’lib, uning xar birida bittadan belgini ifodalash mumkin. Bunday belgilar soni 28 =256 tadan iborat.
  
• 
  Bundan tashqari axborotlarning hosilaviy o’lchov birliklari xam mavjud bo’lib, ular kilobayt(Kb), megobayt(Mb), Gigobayt(Gb), eksobayt(Eb) lardan iboratdir:
  
• 
  1 Kb = 210 =1024 bayt;
  
• 
  1 Mb = 210=1024 Kb;
  
• 
  1 Gb = 210 = 1024 Mb;
  
• 
  1 Eb = 210 = 1024 Gb;
  

Turli xil kompyuterlar uchun har xil kodlash jadvallaridan foydalaniladi:

ASCII (ingl. American Standard Code for Information Interchange) — bosma belgilar va boshqa maxsus kodlar uchun Amerika Qoʻshma Shtatlari standart kodlash jadvali.

ASCII oʻnlik sonlar, lotin va milliy alifbolar, tinish belgilari va boshqaruvchi belgilarni tasvirlovchi kodlashlarni oʻz ichiga oladi. Dastlab 7-bitlik qilib yaratilgan, keyinchalik 8-bitlik baytga oʻtkazilgan ASCII 8-bitlikning yarmi deb qabul qilina boshlandi.

Komputerlarda odatda 8-bit va kod jadvalining ikkinchi yarmi bilan ishlangan ASCII kengaytmasi foydalaniladi (masalan KOI-8).

ASCII (ingl. American Standard Code for Information Interchange

1.1 jadval

EHMda ASCIIning tasvirlanishi

1.2 jadval

ASCII (American Standart Code for Information Interchange - AQSh axborot almashinuvining standart kodi) kodlashtirish tuzilmani amalga kiritishgan.