Mavzu: xisoblash texnikasining asosiy tushunchalari. Axborot tushunchasi

Axbortning adekvatligi

Pragmatik (foydalanuvchanlik) adekvatlik – axborot bilan foydalanuvchining munosabatlarini aks ettiradi, axborotni uning asosida amalga oshiriladigan boshqarish sistemasi maqsadiga muvofiqligini ifodalaydi. Axborotning pragmatik xususiyatlari faqat axborot (ob`ekt), foylanuvchi va boshqarish maqsadlarining umumiyligida namoyon bo’ladi. Adekvatlikning ushbu shakli axborotdan amaliy foylanish bilan bevosita bog’langan.

Axborotni kodlash va fizik ifodalash usullari

Axborotni qayta ishlashida qulaylik va samaradorlikni ta’minlash maqsadida ob’ekt nomini shartli belgi bilan almashtirish uchun kodlash sistemasi qo‘llaniladi.

Kodlash sistemasi - ob’ektlarni kodli belgilash qoidalari majmuidir. Kod harf, raqam va boshqa simvollardan tashkil topgan alfavit asosida quriladi. Kodni xarakterlovchi tushunchalar - uning uzunligi va strukturasidir. Kod uzunligi koddagi o‘rinlar (pozitsiyalar) sonini, kod strukturasi - kodda simvollarning joylashish tartibini belgilaydi.

Kodlash sistemasida ishlatiluvchi quyidagi ikkita guruh usullarini ko‘rsatish mumkin:

Kodlash sistemasida ishlatiluvchi quyidagi ikkita guruh usullarini ko‘rsatish mumkin:

• 
  kodlashning klassifikatsion sistemasi;
  
• 
  kodlashning ro‘yxatga oluvchi sistemasi.
  

Axborotni kompyuterda tasvirlanishi

Kompyuter faqat raqamli ko’rinishdagi axborotni qayta ishlaydi. Barcha boshqa turdagi axborot (ovozlar, tasvirlar va boshq.) komp yuterda qayta ishlanishi uchun raqamli ko’rinishga keltirilishi zarur. Ovozni raqamli ko’rinishga o’zgartirish uchun kichik vaqt oralig’ida ovoz intensivligini o’lchash va har bir o’lchash natijalarini raqam ko’rinishida aks ettirish zarur. Kompyuter dasturi yordamida olingan axborotni qayta ishlab, hosil bo’lgan natijani ovoz shakliga qaytarish mumkin. Kompyuterda matni axborotni qayta ishlash uchun matni kompyuterga kiritilayotganda har bir xarf ma`lum bir raqam bilan kodlanadi.