Mavzu: Uy hayvonlarning kelib chiqishi va zamonaviy tarqalishi

MAVZU Uy hayvonlarning kelib chiqishi va zamonaviy tarqalishi.

REJA

• 1. Itlarning va mushuklarning kelib chiqishi va tarqalisi.
• 2. Echkilarning va Qoylarning kelib chiqishi va tarqalisi.
• 3. Sigir va tuyalarning kelib chiqishi va tarqalisi.
• 4. Otlarning kelib chiqishi va tarqalisi.
• 5. Uy Parrandalarning kelib chiqishi va tarqalisi.

Bugungi kunga kelib, itlarning kelib chiqish tarixi bo'rilar, chakalaklar, avstraliyalik dingo itlari va coyoteslar bilan chambarchas bog'liq. Xullas, olimlar ikki ittifoq tomonidan uy itining kelib chiqishini tushuntiradilar. Birinchiga ko'ra, ular bo'ri avlodlari (bu ham Charlz Darvinning fikridir) va ikkinchi nazariyaning tarafdorlari shimlarning, bo'rilarning va tulkilarning o'tishida itlarni ko'radilar. So'nggi paytlarda, Karl Linnaeusning ilgari surgan uchinchi nazariyasi ham hayot huquqini qo'lga kiritdi. Eng so'nggi genetik tadqiqotlar bevosita shaqqollar va bo'rilarning ajdodlardan ajralib qolganini bilvosita tasdiqlaydi.

Miloddan 13000 yil avval Yevropa Xitoyda

Miloddan avvalgi 8000-7500 yillar avval yaqin sharq shimoli afrikadagi yovvoyi mushukdan kelib chiqqan .Mushuksimonlar oilasiga mansub yirtqich sut emizuvchilar urugʻi. Oldin uy mushugini aloxida tur sifatida xam qarashgan.

Echkilarning eg yaqin avlodi qo’ylardir echkilar eng qadimgi xonaki hayvonlar hisoblanadi. Sogonlarga qo’yilgan toshlardagi va boshqa qadimiy ma’daniyat buyumlardagi echki suratlari. Markaziy Osiyodagi qazilmalarda topilgan sekilet qoldiqlari shundan dalolat beradi. Olimlarning aniqlashiga kura eramizdan 6-7 ming yildan kuproq muqaddam echkilar qo’lga o’rgatilgan.

Aftidan, itlardan keyin dastlabki qo’lga urgatilgan hayvonlar qo’qy va echki bulsa kerak. Keyingi paytlarda qazilmalardan topilgan tobutlarga uyinchoqlarga,haykalchalarga va boshqa antik, madaniyati qoldiqlariga solgan qo’y suratlarining borligi qo’y suyaklari Izotov uglirot analizining natijalori qo’ylarning eramizdan 6-7 ming yil ilgariroq qulga o’rgatilganidan dalolat beradi. Miloddan avvalgi 8500-8000 yil avval

Qoylarning ajdodlari muflon ,arxar, argalilardan kelib chikkan

Mil.dan bir necha ming yil avval Yevropa, Osiyo, Amerikada tarqalgan. Xonaki Q. yovvoyi buqa (tur) dan kelib chiqqan. 8 ming yil ilgari Xindistonda, soʻng Gʻarbiy Osiyo, Oʻrta dengiz, Oʻrta Yevropada xonakilashtirilgan.

Tuyalar miloddan 2000-yil mukaddam xonakilashtirilgan. Tuyalar 35—40-yil yashaydi, ulardan 20—25 yil foydalaniladi.

Tuyalar evolyutsiyasi jarayonida quruq choʻl va dashtlarda yashashga moslashgan

Ot miloddan taxminan 3500 yil ilgari xonakilashtirilgan xonaki otlarning ajdodi bir vaqt Yevropa chollarida yashab hozir qirilib ketgan tarpan hisoblanadi

Yovvoyi ajdodlar Monofiletik nuqtai nazarga ko'ra, uy tovuqlari bir turdan - Hindistondan Filippingacha bo'lgan janubi-sharqiy Osiyoning nam o'rmonlarida yashaydigan yovvoyi qirg'oq tovuqlaridan miloddan avaal Hind qizil ormon qushi, (Gallus gallus)dan kelib chiqqan.

Uy o'rdaklari Evropa, Osiyo va Shimoliy Amerikada uchraydigan yovvoyi mallarddan kelib chiqqan. Yovvoyi o'rdak o'rdaklarning turli zotlarining ajdodlari bo'lib, ulardan mushk o'rdaklaridan o'stirilganlardan tashqari, selektsiya yo'li bilan ko'pchilik zamonaviy uy o'rdak zotlari yetishtirilgan.

Zamonaviy uy kurkasining vatani Meksika bo'lib, Shimoliy Amerikaning markaziy va janubiy yovvoyi o'rmonlarida yashagan yovvoyi kurkaning ajdodi ekanligiga ishoniladi. ... Rojdestvo taomi sifatida kurka 1585 yilda inglizlarning stollarida paydo bo'ldi, keyinchalik bu qushlar Rossiyaga keltirildi.

Etiboringiz uchun raxmat!

• Etiboringiz uchun raxmat!