Mavzu: urug'lik paxta sifatiga qo'yiladigan talablar reja: Kirish. Asosiy qism

Xulosa.
Xulosa qilib aytganda Urug‘lik paxta xomashyosining asosiy va zaxira fondini yetishtiruvchi xo‘jaliklar “Super elita, elita va keyingi avlodlarga mansub urug‘lik paxta yetishtirish huquqiga ega bo‘lish uchun xo‘jaliklar o‘rtasida tanlov o‘tkazish tartibi to‘g‘risida nizom”ga (2006-yil 13-mart, ro‘yxat raqami 1551 — O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to‘plami, 2006-yil, 11-son, 88-modda) muvofiq tanlov asosida aniqlanadi. Tanlov asosida aniqlangan urug‘lik paxta xomashyosi yetishtiruvchi xo‘jaliklar bilan paxta tozalash korxonalari o‘rtasida “2004—2006-yillarda fermer xo‘jaliklarini rivojlantirish konsepsiyasini amalga oshirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2003-yil 30-oktabrdagi 476-son qaroriga (O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to‘plami, 2003-yil, 20-son, 200-modda) muvofiq, urug‘lik paxta xomashyosi yetishtirib berish bo‘yicha kontraktatsiya shartnomalari tuziladi va ushbu shartnomada yetishtiriladigan urug‘lik paxta xomashyosining asosiy va zaxira fondi, urug‘lik paxta xomashyosining seleksion navi, avlodi va miqdori hamda paxta urug‘chiligiga oid boshqa shartlar ko‘rsatiladi.
Mexanik usullar qo‘llanilganda chigit yuzasidagi tola mashina ishchi uskunasi yordamida sidirib yoki uzib olinadi. Tuksizlantirish davomida 10-12% chigitni zararlanishi, ishchi uskunalarni tez yemirilishi, yemirilgan ehtiyot qismlar uchun materiallar chet eldan sotib olish bu usulning kamchiliklari hisoblanadi. Misol uchun, 4DR-130 rusumli tolani chigitdan ajratish qurilmasida 130 dona tez yemiriluvchi arralar bo‘lib, PMP-160 rusumli lintrlash qurilmasida 160 dona arralar mavjud. Bu arralar katta quvvatli elektrodvigatellar yordamida harakatga keltiriladi. Elektrdvigatellar ishlashi uchun esa ma’lum miqdorda elektr energiyasi sarf bo‘ladi.
Kimyoviy usullar vositasida chigit yuzasidagi tolalar kuchli kislotalar yordamida butunlay eritib, so‘ng tuksizlangan chigit suv bilan yuvish natijasida kislota qoldiqlaridan tozalanadi. Bu usullardan afzalligi sifatida qo‘llaniladigan texnologiyani soddaligi, chigit bezarar to‘liq tuksizlantirilishini ko‘rsatish mumkin. Shu bilan birga bu usullarni keng qo‘llanilishiga to‘sqinlik qilayotgan kamchiliklar bo‘lib, bular kimyoviy reagentni katta miqdordagi sarfi (1 tonna chigit tozalash uchun 300kg reagent), atrof muhitni ifloslanishi, hosil bo‘lgan chiqindilarni tozalash qurilmasi zarurligidir.