Мavzu: Urug’-qabila va milliy dinlar Reja

ANIMIZM
Lotin tilida anima- “ruh” , “jon”.
Animizm ruhlar mavjudligiga ishonch, tabiat kuchlarini ilohiylashtirish, hayvonot, o’simlik va jonsiz jismlarda ruh, ong va tabiiy qudrat borligi haqidagi ta’limotni ilgari suruvchi ilk din shaklidir.

Тотемизм.

• Тотемизм. Шимолий Америка ҳиндулари – аживбэ қабиласи тилида «от-отем» сўзи «унинг уруғи» маъносини англатган. Ибтидоий жамоалар қавм-қариндошлик асосига қурилган. Одам ижтимоий муносабатларнинг ушбу кўринишини ташқи муҳитга – табиатга ҳам кўчиради. Уруғнинг жониворлар ва ўсимликлар олами билан алоқаси улар билан қон қондошлик аломати деб англанган.

TOTEMIZM
Totem – “Uning urug’”
Uning mohiyati” odamlarning hayvonot yoki o’simlikning muayyan turlariga qarindoshlik aloqasi bor” deb e’tiqod qilishidir

Шаманизм

• Шаманизм, ибтидоий уруғдошлик динларидан фарқли ўлароқ, қабила уюшмалари бирлашаётган даврда шаклланиб, ижтимоий онгнинг уруғ-қабила шакллари билан боғланади.
• Хусусан, “варварчилик” деб аталмиш ижтимоий-уруғчилик даврининг охирида қабила яҳлит, жипслашган гуруҳга айланиб, қабилалар орасидаги алоқалар мустаҳкамланади, умумқабила ҳокимият органлари: қабила кенгаши, қабила сардорлари, ҳарбий саркорлар шаклланади. Ижтимоий ҳаётнинг бундай шаклига маънавий нуқтаи назардан диннинг илк шаклларининг беш тури тўғри келган.

Қадимги миср дини

• Кундалик турмушнинг ажралмас қисми
• Худолар хайвон сиймосида
• Худолар жони бири хайвон танасида, бири хайкалида
• Кохин- ибодатхона рухонийси улар худоларни диндорлар инъом тариқасида келтирган нарсалар билан боққан

Қадимги миср худолари

• Птах – Мемфис шахрини бош худоси
• Апис – Птахни ер юзидаги қиёфаси. Пешонаси ва белида оқ қашқаси бўлган хўкиз қиёфасида тасвирланган
• Амон - Ра фиравнларнинг бош илохи
• Хапи – Нил дарёси худоси, хаёт манбаи ва посбони
• Осирис – ер ости салтанати худоси халқни дехқончиликка ўргатган
• Сет – осирис биродари
• Исида – осирисни хотини уни мумиёлаган