Mavzu: Umumta’lim mktab utubxonaarida axborot xizmatlarini yo’lga qo’yish. Maktab kutubxonalari ishini rejalashtirish

---

5.1 
-
mavzu: Umumta’lim mktab utubxonaarida axborot xizmatlarini 
yo’lga qo’yish. Maktab kutubxonalari ishini rejalashtirish. 
R E J A:
1.Kutubxona ishining miqdoriy va sifat ko‘rsatgichlarini taxlil qilish 
kundaligining yuritilishi. 
2. Kitobxonlarga xizmat ko‘rsatish. 
3. Kitobxonlar qatnashishini hisobga olish. 
Axborot-resurs markazi mutaxassisining me’yoriy hujjatlari
Axborot-resurs markazi mutaxassisining me’yoriy hujjatlari quyidagilar: 
 
1. Axborot-resurs markazining yillik ish rejasi va hisoboti (ish reja: 
yillik, 
hisobot
: oylik
). 
2. Axborot – resurs markazi kundaligi. 
3. Axborot – resurs markazi resurslarini jamlanma hisobga olish kitobi. 
4. Kitoblarni hisobga olish bo‘yicha inventar kitobi.
5. Foydalanuvchilardan yo‘qolganlar o‘rniga qabul qilingan kitoblar va 
boshqa axborot-kutubxona 
resurslarini hisobga olish daftari. 
6. Axborot-resurs markaziga a’zo bo‘lgan foydalanuvchilarni ro‘yxatga olish 
kitobi. 
7. Davriy nashrlarning qaydlov kartotekasi. 
8. Kitobxonlar formulyari. 
9. Axborot-resurs markazidan foydalanishning namunaviy qoidalari. 
10. Fondni inventarlashtirish va tekshirish ishlarining o‘tkazilganligi haqidagi 
dalolatnoma. 
11. Foydalanish xususiyatini yo‘qotgan (eskirgan) va yaroqsiz bo‘lib qolgan 
hujjat va adabiyotlarni hisobdan chiqarish dalolatnomasi. 

1.Kutubxona ishining miqdoriy va sifat ko‘rsatgichlarini taxlil qilish
kundaligining yuritilishi.
Kitobxonlarga xizmat ko‘rsatishni hisobga olish ―Maktab kutubxonasi ishlari
kundaligida olib boriladi va uch qismdan: kitobxonlar tarkibi va qatnashishini, n
ashrlarning berilishini, ommaviy ishlarni hisobga olishdan iborat bo‘ladi. Makta
b kutubxonalari asosan, kitobxonlarga barcha turdagi nashr yetilgan asarlarni be
rish bilan shug‘ullanadi Kitobxonlarning asosiy fonddan foydalanish faolligini 
ifodalaydigan tarqatish ko‘rsatkichi butun ishlarning samaradorligini ifodalaydi.
Maktab xodimlariga va
o‘quvchilarga kitob berish 
qiroatxonalarda, abonementda va boshqa belgilangan tarqatish joylarida olib bo

---

riladi. Kitob berishni hisobga olish, dastlabki qayd qilishhujjatlari (kitobxon for
mulari va kitoblar formulyari)da belgilab 
boriladi. Kitobxon
formulyari
(ma’lumot varaqasi) kitoblar haqidagi 
ma’lumot varaqasiga asoslanadi va undan kutubxona fondidan foydalanish dara
jasini o‘rganish maqsadida qo‘llaniladi. Unda nashrlar berilgan vaqti va kitobxo
n ma’lumot varaqasi raqami ko‘rsatiladi.Bu kutubxona fondidan nashrlar berish
ni hisobga olishning umumiy qoidalaridan hisoblanadi.
Nashrlarni berishni hisobga olishda o‘lchov birligi nusxa deb ataladi. Bundan tas
hqari, amaliy ish tajribasidan ma’lumki, kutubxona fondidan nashrlarni berishni
hisobga olishning turli ko‘rinishlari, holatlari yuzaga kelishi ham mumkin. 
Ba’zi holatlarni tahlil qilamiz: masalan, kutubxona abonementiga5 
kishi kirdi 
va ular2 ta kitobning foydalanish muddatini uzaytirdilar.Bu holda abonementlar 
ishini yakunlashda qaysi tarqatishsoni yoziladi. Adabiyotlarning, nashrlarning f
oydalanish muddatining uzaytiriiishi, aynan yangidan kitob berish sifatida tushu
niladi.