Mavzu: Uchburchak ichki burchaklari yig’indisi haqidagi teorema

Mavzu: Uchburchak ichki burchaklari yig’indisi haqidagi teorema.

Maqsad:Ta’limiy:O’quvchilarda parallel to’g’ri chiziqlar va kesuvchi hosil qilgan burchaklar haqidagi bilimlarni rivojlantirish. Uchburchak ichki burchaklari yig’indisi haqidagi teoremani o’rganish , isbotlash va masalalarda qo’llash.
Tarbiyaviy: Bilimli, mehnatsevar, quruvchi, muhandis kasblariga yo’llash.
Rivojlantiruchi: O’quvchilarni mustaqil fikrlashga qoidalarini hayotda qo’llashga o’rgatish.
Dars jihozi: Doska, bo’r, darslik,transportir, chizg’ich, plakatlar.
Dars turi: yangi bilim beruvchi
Dars metodi: Tushuntirish, aralash.
Drasning borishi: Tashkiliy qism: O’quvchilarni darsga tayyorgarligini nazorat qilish, navbatchi axborotini tinglash. O’tilgan mavzuni mustahkamlash

1. 
   a) bir nuqtadan b) ikki nuqtadan c) uch nuqtadan nechta to’g’ri chiziq o’tkazish mumkin.
   
2. 
   Ikki paralael to’g’ri chiziq va kesuvchi hosil qilgan burchaklarni tushintiring
   
3. 
   Mos burchaklar, bir tomonli, ichki almashinuvchi burchaklar xossalarini ayting.
   
4. 
   Uchburchak nima? Uning elementlarini , peremetrini ayting.
   

Faollashtiruvchi mashq yordamida uchburchak ichki burchaklarini o’lchab,ularning yig’indisini topish.
Endi geometriyaning eng muhim teoremalaridan biri uchburchak ichki burchaklari yig’indisi haqidagi teoremani isbotlaymiz
Teorema. Uchburchak ichki burchaklarining yig’indisi 180⁰ ga teng.

A a
4 2 5
B 1 3 C

ABC

Isbot. A uchidan BC tomonga parallel a to’g’ri chiziq o’tkazamiz chunki bu burchaklar a va BC parallel to’g’ri chiziqlarni AB kesuvchi bilan kesganda hosil bo’lgan almashinuvchi burchaklardir. chunki bu burchaklar a va BC parallel to’g’ri chiziqlarni AC kesuvchi bilan kesganda hosil bo’lgan almashinuvchi burchaklardir
chunki bu burchaklar umumiy uchga ega va yoyiq burchakni tashkil etadi.Hosil bo’lgan uchta tenglikdan
ya’ni ni hosil qilamiz. Teorema isbotlandi.
Masala. Rasmda berilgan x burchakni toping
ABC teng yonli bo’lgani uchun ACB= A=40⁰ Vertikal burchaklar xossasiga ko’ra
DCE= ACB=40⁰ Shartga ko’ra CED teng yonli. Shuning uchun DCE= DEC=40⁰.
Demak,uchburchak burchaklari yig’indisi haqidagi teoremaga ko’ra 40⁰+40⁰+x=180⁰ bundan x=100⁰

A

B

C
D
E

Mustahkamlash uchun masalalar yechish
2- masala. Javob: 1 ta burchagi.
3- masala. Javob : 1 ta burchagi.
4-masala. Uchburchak burchaklari berilgan isbotlangan teoremaga asosan uchburchak yasab bo’lish bo’lmasligi aytiladi. a) ha b) yo’q c) yo’q
5- masala og’zali bajariladi
6 - masala.
X+77⁰+40⁰=180⁰
77⁰ x=180⁰-117⁰
x 40 x=63⁰
7-masala. 1. x:y=8:5
5x=8y, x= y , x+y+50⁰=180⁰, y+y=180⁰-50^0,, y=130⁰ y=5*10=50⁰, x=80⁰.
7- masala. 2. x:y:z=5:6:7
5t+6t+7t=180⁰ , 18t=180⁰ , t=10⁰ , 5t=5*10⁰=50⁰ 6t=6*10⁰=60⁰ 7t=7*10⁰=70⁰
X=50⁰ , y=60⁰ , z=70⁰.
O’tilgan mavzuni mustahkamlash: O’quvchilar tomonidan teorema takrorlanadi, isbotini tushuntiriladi.
Baholash va rag`batlantirish.
Uyga vazifa: 8-masala