Mavzu: Turbo-Paskal muxitini o’rnatish va uning asosiy tavsiyanoma bo’limlari

Formalar (shakllar) konstruktori

Delphining asosiy darchalaridan birinchisi kod tahrirlagichi bo’lsa, ikkinchisi shubhasiz, formalar konstruktoridir. Delphining formalar konstruktori komponentlar palitrasidan foydalanib, formaga istalgan obyektni qo’yishi mumkin (komponentlar palitrasidan kerakli obyekt tanlanadi, formaga chertiladi, formada kerakli obyekt standart o’lchamlari bilan paydo bo’ladi.). Bunda yangi hosil bo’lgan obyektning kodi avtomatik ravishda kod tahrirlagichi yordamida modulga qo’shib qo’yiladi.

Formaga joylashtirilgan komponentlarni Projects sahifasidagi Object Inspector darchasi yordamida boshqarish imkonini beradi.
Sichqoncha ko’rsatkichi obyekt ustidan o’tayotganda obyekt turi va nomi suzib chiquvchi xabar ko’rinishida chiqariladi. Bu Delphi ning oldingi lahjalaridagi Show Componets Captions (komponent sarlavhasini ko’rsatish) bilan birga ishlatilishi mumkin.
Komponent o’lchamlarini o’zgartirishda uning joriy o’lchamlari (With-eni va Height-bo’yi) ko’rsatiladi. (bu formada nishon (значок) yordamida belgilanadigan faqat ko’rinmaydigan komponentlardan boshqalariga taalluqli).
Komponent ko’chirilayotganda uning joriy koordinatalari (Left, Top yuqori chap burchak koordinatalari) chiqariladi. Obyektni belgilash (ajratish) uchun uni chertish yoki Object Selector (Object Inspector ustida turadi) aralash ro’yxatidan tanlash mumkin. Agar bir necha obyektni belgilash kerak bo’lsa ularni Shift klavishini bosib chertish ular ustidan yoki “Ajratish to’rtburchagi” ni o’tkazish lozim.
Komponent joyini belgilashning yana ikki usuli mavjud. Birinchisi Object Inspector darchasida Left va Top xossalarini o’zgartirish bilan, ikkinchisi esa Ctrl klavishini bosgan holda ko’rsatkichli (strelkali) klavishlarni bosish bilan.
Bir nechta komponentlarni saflash va o’lchamlarini bir hil qilish uchun Alignment (Object Inspectorning Align komandasi yordamida chiqariladi) muloqot darchasidan yoki «Tekislash palitrasi»dan (View  Alignment Palette buyrug’i bilan chiqariladi) foydalanish mumkin.
Formaning dizayni to’g’rilab bo’lingandan keyin uni tasodifan o’zgartirib yubormaslik uchun Editor tavsiyanomasining Losk Controls buyrug’idan foydalaniladi.
Komponent amallari (metodlari) kodini yozish uchun komponent tanlanadi va Object Inspector ning Events (hodisalar) sahifasidan kerakli hodisa qarshisidagi bo’sh joyga hodisaga javob beruvchi usul nomi yoziladi va tasdiqlash uchun Enter klavishi bosiladi.
Boshlang’ich koddan hodisaga javob beruvchi usulni olib tashlashning eng yaxshi yo’li bu usha amalning sarlavhasi va kalit so’zlar begin va end dan boshqa hamma kodni olib tashlashdir.