Mavzu: tuproq fizikaviy xossalarini aniqlashning zamonaviy usullari

Tuproqning ilashimligi.Tuproq zarrachalarini ajratib yuborishga ta’sir etadigan tashqi kuchlarga qarshi tura olish qobiliyati ilashimlik deyiladi.

• Tuproqning ilashimligi.Tuproq zarrachalarini ajratib yuborishga ta’sir etadigan tashqi kuchlarga qarshi tura olish qobiliyati ilashimlik deyiladi.
• Tuproqning qattiqligi, tabiiy holatdagi tuproqlarning turli bosimdagi kuch ta’sirida siqilishi va bo’linib ketishiga qarshi tura olish qobiliyati hisoblanadi.
• Tuproqning solishtirma qarshiligi.Tuproqqa ishlov byerish uchun sarflanadigan kuchlarning umumiy ko’rsatkichidir. Solishtirma qarshilik deb, tuproq qatlamini qirqish, ag’darish uchun hamda qurollar yuzasiga tushadigan qarshilikni engish uchun sarf bo’lgan kuch miqdoriga aytiladi.

• Tuproqning fizik yetilganligi kam kuch sarflanib yaxshi va sifatli ishlanish holatiga tuproqning fizikaviy yetilganligi deyiladi. Tuproqning bu holati uning namligi bilan belgilanadi va to’lik nam sig’imiga nisbatan,turli tuproqlarda bu namlik 60% dan 90% gacha o’zgarib turadi.Demak,tuproqning umumiy fizik xossalari va fizik-mexanik xossalari ekinlarni o‘stirish texnologiyasida e’tiborga olinishi kerak.

XULOSA

• Qum va qumloq tuproqlarda mexanik elementlar, odatda agregatlarga birikmagan alohida zarrachalardan tashkil topgan. Tuproqdagi ro’y beradigan kimyoviy va biokimyoviy jarayonlar ayniqsa suv, havo va issiqlik rejimi tuproqning fizik xossalariga bog’liqdir. Tuproqning fizik xossalari ham turli jarayonlar va agrotexnika sharoiti tahsirida o’zgarib turadi. Bunday tuproqlarning meliorativ holatini yaxshilash borasida institut olimlari tomonidan amalga oshirilgan bir qator ishlar natijasida Sirdaryo viloyati bo'z-o'tloqi va o'tloqi tuproqlarining “Tuproq sho'rlanishi kartogrammasi” tuzildi. Ushbu kartogrammalar bilan birga tuproq-geografik xamda tuproq-meliorativ rayonlashtirish ma'lumotlari qayta tahlil qilindi.

ADBIYOTLAR

• Abdullayev X.A. O’zbekiston tuproqlari. T:,1977
• Boboxo’jayev.I. Uzoqov P. Tuproqning tarkibi, xossalari va analizi.
• Boboxo’jayev I. Uzoqov P. «Tuproqshunoslik» T: Mehnat 1995.
• Bohodirov M. Rasulov A. «Tuproqshunoslik» T: O’qituvchi 1975.
• Кaurichev I.S. Pochvovedenie M. Кolos 1989.
• Peyve Ya.V Bioximiya pochv M.Selxozgiz 1949.
• Rasulov .M. Irmatov I. Tuproqshunoslik, dehqonchilik asoslari bilan T. O’qituvchi 1980