Mavzu: Topografik xarita va undan geograflya darslarda foydalanish Maqsad

Xaritalarning matematik elementlari.

Topografik xaritalarning mazmuni asosan ikki qismdan tashkil topadi:

1. Matematik elementlar (masshtab, proyeksiya, kartografik to’ri

nomenklatura).

2. Geografik elementlar (suv ob'ektlari, rel'ef, tuproq va o’simlik qoplami

aholi yashaydigan joylar, aloqa yo’llari, aloqa vositalari, chegaralar

boshqa ijtimoiy-iqtisodiy elementlar).

Topografik xaritalar yirik, o’rta va mayda masshtabli bo’ladi. Yirik masshtabli xaritalar joydagi hamma geografik ob'ektlarni mukammal o’rganishda, xilma-xil qurilish ishlarida, loyihalashda foydalanishga mo’ljallangan. Mayda masshtabli xaritalarda esa yer yuzasidagi geografik ob'ektlar to’g’risida to’liq ma'lumotlar berish mumkin emas. Yirik masshtabli topografik xaritalarda tasvirlanadigan hudud ma'lum kattalikdagi qismlarga bo’linib, ularning har biri alohida varaq (list)da tasvirlanadi. Topografik xaritaning har bir varag’i shimol va janubdan parallel chiziqlar bilan, sharq va g’arbdan meridian chiziqlar bilan chegaralanib, trapetsiya hosil qiladi. Ko’p varaqli topografik xaritalardan foydalanishni osonlashtirsh maqsadida ular ma'lum sistema bo’yicha varaqlarga bo’lingan va har bir varaq alohida belgilar bilan belgilangan. Topografik xaritalarning varaqlarga bo’linishiga