Мавзу: Tokarlik-vintqirqish stanoklarini har XIL yuzalarga va rezbalarga ishlov berish uchun kinematik sozlashga hisoblash Ishdan maqsad

Kopir-chizg’ichdan 
foydalanib 
konus 
yuzalarni 
ishlash.
Bu moslama yordamida 
konus yuzalarni ishlashda zagotovkani markazlarga tsilindr zagotovkalarni yo’nib 
ishlagandek o’rnatiladi (72-rasm). Rasmdan ko’rinadiki, stanok staninasining orqa 
tomoniga plita, unga kopir-chizg’ich 2 o’rnatilgan. U barmoq 3 tevaragida ma’lum 
burchakka bu!rila oladi va boltlar 4 bilan qotiriladi. Kopir-chizg’ichga polzun 5 
kiydirilib, supportning ko’ndalang salazkasi 6 ga tortqi va qisqich 8 orqali 

---

142 
biriktirilgan. Zagotovkaga ishlov berish uchun kopir-chizg’ichni stanok markazlari 
chizig’iga nisbatan konus burchagining yarim qiymatiga burib, boltlar bilan 
kotirilgach, ko’ndalang salazka vinti bilan bog’langan gaykasi ajratiladi. 
Zagotovka aylanib turganida kesknchni zarur
qatlamli qirindi yo’nishga rostlanadi, salazka 9 ning 
bo’ylama yurishida polzun kopir-chizg’ichda sirpanib, 
ko’ndalang 
salazka 
ham 
ko’ndalangiga 
harakatlanadn. SHunday qilib, bu har ikki 
harakatlarning qo’shilishi natijasida keskich 
markazlar chizig’iga nisbatan ishlanuvchi konus 
burchagining 
yarim 
qiymati 
burchagi 
bo’ylabharakatlanadi. Bu usulning yuqrridagi usuldan 
afzalliklariga stanokning ishga oson rostlanishi, 
tashqi va ichki konus yuzalarining ishlanishi, keskichning bir tekisda yurishi kiradi, 
shu sababli aniq o’lchamli, tekis yuzalar hosil bo’ladi. 
Doiraviy eksentrik yuzalarni ishlash 
Bunday zagotovkalarni ishlash uchun uni, avzalo zagotovkaning 0—0 o’qi 
markazlar teshigiga o’rnatilib aylantiriladi va keskich bilan 1, 2, 3 va 5 raqamlar bilan 
belgilangan yuzalar, ksyin esa zagotovkani 0
1
— 0
1
o’qini markazlar teshigiga 
o’rnatib, yuza 4 kesib ishlanadi (73-rasm).