Mavzu: Тижорат банкларининг кредит операциялари

Банклар ва уларнинг мижозлари ўртасидаги муносабатлар
Банклар ва мижозлар ўртасидаги муносабатлар Қонун ҳужжатларига мувофиқ, жумладан Ўзбекистон Республикасининг «Банклар ва банк фаолияти тўғрисида»ги Қонунининг 31-моддасига кўра, банклар ва уларнинг мижозлари ўртасидаги муносабатлар шартномалар асосида амалга оширилади. Шунингдек, банклар мижозлар билан тузилган шартнома шартларини, жумладан банк операциялари бўйича фоиз ставкалари ва воситачилик ҳақи миқдорини мустақил белгилаш ҳуқуқига эгадирлар.
Давлат дастурларини молиялаш учун Марказий банк томонидан банкларга бериладиган кредитлар бўйича Марказий банк ушбу банклар қарздордан ундириб оладиган фоиз ставкаларининг энг кўп миқдорини белгилаши мумкин, бунда марказлаштирилган ресурслар учун тўлов ва банкларнинг харажатлари ўрнини қоплаш ҳисобга олинади.
Қайд этиш лозимки, амалдаги қонунчиликка кўра омонатчилар ва қарз олувчилар ўзларига хизмат кўрсатувчи тижорат банкини мустақил танлаш ҳуқуқига эгадирлар. Бугунги кунда республикамизда банк хизматлари бозорида тижорат банклари ўртасида (2018 йил 1 январь ҳолатига 28 та) кучли рақобат мавжуд бўлиб, ушбу ҳолат тижорат банклари доимо тақдим этилаётган хизмат турларини сифати ва кўламини оширишга, банк хизматларининг нархини такомиллаштириб боришга, мижозларга қўшимча қулайликлар яратишга ундаб келмоқда.
Шунга кўра, истеъмолчи ўзига маъқул бўлган шартларда банк ҳизмат турларини таклиф этадиган тижорат банкини мустақил танлаш ҳуқуқига эга.
Сиз банк хизматларидан фойдаланмоқчисиз. Нималарга эътибор қаратиш лозим
Банкнинг бирон-бир хизмат туридан фойданиш ҳақида қарор қабул қилишдан аввал, ушбу хизмат тури ҳақидаги маълумотларни ўрганиш, юзага келиши мумкин бўлган масалаларни аниқлаш ҳамда ўз мажбуриятларингизни (шу жумладан молиявий) англаб етиш талаб этилади.
Агар банк хизматлари шартнома тузиш асосида амалга ошириладиган бўлса, ушбу шартномани имзолашдан аввал унинг барча шартлари ва қоидаларини тижорат банкининг мутахассиси билан биргаликда диққат билан ўрганиб чиқиш зарур. Шартномада учраши мумкин бўлган нотаниш терминлар ҳамда шартнома қоидаларини тўлиқ тушуниш юзасидан банк ходимларига мурожаат этишдан уялманг. Чунончи, барча тижорат банкларида жисмоний шахсларга, шу жумладан махсус молиявий билимларга эга бўлмаган мижозларга оддий, тушунарли тарзда банк маслаҳатларини бериш вазифаси юклатилган мутахасислар мавжуд. Шартномани имзолашга шошилманг. Иложи бўлса шартномани уйга олиб кетиб, унинг барча шартларини диққат билан ўрганиб чиқиш зарур.
Эсингизда тутинг! Шартномани имзолаш орқали Сиз унинг барча шартларига рози эканлигизни тасдиқлайсиз ҳамда шартнома шартларини тўлиқ бажариш мажбуриятини ўз зиммангизга оласиз. Агар Сиз шартнома шартларини бажармаган тақдирингизда банк судга даъво аризаси билан мурожаат этиш ҳуқуқига эга бўлади.