Мавзу: “Teatr tarixi” kursiga kirish

Француз классисизм театри  
Uyg'onish davri teatri inqirozga yuz tutib, umrini o'tagan bir paytda Fransiyada 
dramaturglardan Kornel, Rasin va Molyer asarlari misolida bir badiiy uslub paydo 
bo'ldiki, u tarixga klassitsizm uslubi nomi bilan kirdi. Lyudovik XIII (1610-1643), 
Lyudovik  XIV  (1643-1715)  hukmronlik  qilgan  davrda  Fransiya  markazlashgan 
yirik  monarxik  davlat  sifatida  maydonga  chiqadi.  Absolut  monarxiya  dvoryanlar 
hokimiyatining shakli boigani holda turli tabaqalarni birlashtirish, mamlakat ishlab 
chiqaruvchi  kuchlarini  rivojlantirish  garovi  sifatida  ko'rina  boshlaydi.  Klassitsizm 
aynan shunday tarixiy sharoitda davlatning mafkuraviy quroli sifatida paydo bo'ldi. 
Klassitsizmning  Uyg'onish  davri  san'atiga  yaqinlik  jihati  kuchli,  faol 
qahramonning  sahnaga  qayta  kelishida  ko'rinar  edi.  Lekin  bu  ma'lum  hayotiy 
maqsadga ega bo'lgan qahramondir: u o'zining shaxsiy his-ehtirosi, irodasini aql va 
yuksak axloq doira-sida jilovlay olishi va butkul davlat oldidagi burchini ado etishi 
shart  bo'lgan  qahramon  bo'lishi  kerak  edi.  Shu  bosh  maqsad  asosida 
klassitsizmning ma'lum dasturiy qoidalari ishlab chiqiladi. Bular Nikola Bualoning 
«Shoirlik  san'ati»  (1674)  she'riy  risolasida  o'z  ifodasini  topgan.  Klassitsizm 
estetikasi  ko'p  jihatdan  Aristotel  va  Goratsiyning  nazariy  qoidalariga  asoslangan 
edi.  Janrlar  aniqligi  (asosiylari  —  tragediya  va  komediya),  uch  birlik  qoidasiga 
qat'iyan rioya qilish shular jumlasiga kiradi. 
Klassitsizm  san'atining  maqsadi  vataniga,  monarxiyaga  sodiq  fuqrolarni 
tarbiyalash  edi.  Qahramonning  o'z  qadr-qimmati,  or-nomus  yo'lidagi  kurashi 

---