Mavzu: Tayanch harakat tizimi. Qon va limfa sistemasi tizimi

Ishdan maqsad. Arterial qon bosimni o’lchashni o’rganish bo’yicha amaliy bilim va malakani oshirish.

Zarur jixozlar: Tanometr, fonendoskop.

Ishni bajarish tartibi. Arterial bosimni o’lchayotganda bemor tinch o’tirishi yoki yotishi kerak. Bemorning yalang’ochlangan qo’liga tirsak bukimidan yuqorirokda (2-3 sm) manjetkani siqmasdan u bilan teri orasiga bir barmoq sig’adigan qilib bog’lanadi. Qo’lni qulay vaziyatda kaft yuzasi yuqoriga qaratilgan xolatda ushlab turiladi. Tirsak bukimining ichki yuzasidan yelka arteriyasi ustida tomir urishini paypaslab topib, ustiga fonendoskop boshchasi takab qo’yiladi. Manjetkacha naycha orqali tutashtirilgan noksimon rezina balloncha orqali havo kiritiladi. Havo bir vaqtda manjetkaga va manometrga to’shib bosim ostida manometrdagi prujinali qarshiligi kuchi bilan o’lchanib, bu kuch millimetrli bo’linmalari bor. Strelkalarga o’tadi va ularni harakatga keltiradi. Manjetkaga havo toki fonendoskop orqali quloqqa yurak tonlari (tovush) eshitilmaguncha asta-sekin yuboriladi. Keyin balloncha bug’izidagi vintilni bo’shatib havo chiqariladi. Manjetkadagi bosim arteriyadagi bosim miqdoriga yetsa, yurak tonlari eshitiladi. Manometrdagi raqamlar sistolik (maksimal) qon bosimni ko’rsatadi. Manjetkadagi bosimni pasayib borishi va eshitiladigan tonlar pasayib borishi bilan eshitiladigan tonlar pasayib boradi va asta-sekin yo’qoladi. Bu diastolik (minimal) bosim bo’lib, manometrdagi raqamlar shu bosimni ifodalaydi.