Mavzu: Tashqi tuzilishi, skeleti, suzgich pufagi Maqsad: Ta'limiy

I. Darsni tashkil qilish. 1. Salomlashish.
2.Davomatni aniqlash.
3.O'quvchilarni darsga tayyorlash.
II. Uy vazifani tekshirish: Oldingi mavzu yuzasidan savol javob o'tkazish.
III. Yangi mavzu bayoni: Baliqlarning yashash muhitiga moslashishi. Sayyoramizdagi suv havza son-sanoqsiz va nihoyatda xilma-xildir. Turli suv havzalarida yashash sha bar xil bo'ladi, Hatto bitta suv havzasining turli qismida ham sharoit birj bo'lmaydi. Yashash sharoiti va oziq tarkibining xilma-xilligi, o'zaro raqoB dushmanlarning ko'p bo'lishi baliqlar tuzilishi va fe'1-atvorining turlid bo'lishiga olib kelgan. Shuning uchun ham dengiz tubida yashovchi baliq sekin harakatlanadi, tanasi yassi bo'lganidan yirtqich hayvonlar ularni sezmaw Rang-barang marjon riflari orasida hayot kechiradigan baliqlarning rangi hi xilma-xil va chiroyli bo'ladi. Dengiz va okeanlarning juda chuqur joyida yashaydia baliqlarning yog'du taratadigan a'zolari bo'ladi. Suvning yuza qismida, aynid ochiq dengizlarda yashaydigan baliqlarning muskuUari va suzgichlari, xususj dum suzgichi kuchli rivojianganligidan ular tez suzadi. Gavdasining suyri i esa suzishni osonlashtiradi. Skeletining tuzilish xususiyatlariga ko'ra baliqlar tog'ayli va suyakli baliqlj sinfiga bo'linadi.
Tog'ayli baliqlar sinfi. Tog'ayli baliqlarning skeleti tog'aydan iborat bo'lib, jabra qopqoqlari va suzgich pufaklari bo'lmaydi. Jabra yoriqlari 5-7 juft bo'ladi. Tog'ayli baliqlar akulalar va skatlar turkumini o'z ichiga oladi.
Akulalar turkumi. Akulalar ancha yirik, tanasi torpedasimon, durn suzgichi juda kuchli rivojlangan. Terisini qoplab turgan tangachalari haqiqiy suyakli baliqlarnikidan batamom farq qiladi. Ularning tangachalari qalin plastinka-chalardan iborat bo'lib, har qaysi tangacha ustida sirtdan emal bilan qoplangan tishsimon o'simtasi bo'ladi. Akula jag'ida bunday o'simtalar tishlarga aylanadi. Barcha umurtqali hayvonlar, shu jumladan odamlarning tishlari ham akulalar-nikiga o'xshash tuzilgan. Akulalar juda serharakat yirtqich baliqlar bo'lib, ancha yirik hayvonlarga, shu jumladan cho'milayotgan odamga ham hujum qiladi. Ko'pchilik akulalar tirik tug'adi, ba'zi turlari tuxum qo'yib ko'payadi.