Мавзу: Ташкилотлар ва уларни бошқариш

Бошқарув ташкилий тузилишларида боғланиш шакиллари

• Менежмент назариясини ва амалиётида бошқариш аппаратларини тузишнинг бир неча тизими мавжуд бўлиб, улар асосан турли боғланиш шаклларидан фойдаланишга ва уларнинг бошқариш поғоналаридан ўтишга асосланган.

Функционал бошқарув

• Нисбатан содда ва кўп тарқалган бошқарув аппаратини тузиш чизиқли боғланишга асосланган.
• Бу тизимнинг ютуқларига ўзаро муносабатлардаги ойдинлик қарама-қарши топшириқларнинг йўқлиги киради, камчилиги эса рахбарнинг кўп фаолиятларини амалга ошириши лозимлиги оқибатида унинг билим даражасини етишмаслиги, яъни бошқарувнинг айрим функцияларини бажарувчи мутахассисларининг йўқлигида кўринади.
• Функционал боғланишлар шакли бошқарув тизимини юқори малакали мутахассислар билан тўлдирилиши самарали бўлади.
• Бундай боғланишларнинг камчилиги фармойишнинг ягоналиги таъмилланмаслигида ва вазифага жавобгарликнинг камайишида намоён бўлади.

Чизиқли бошқарув

• Чизиқли-функционал тизим юқори органнинг фармойиш ва топширқларини қисқа муддатда амалга оширишни таъмиллайди хамда маъмурий бошқарув ходимлари меҳнатини оқилона тақсимотига олиб келади. Вертикал ва горизонтал боғланишларни мақсадга мувофиқлигини таъмиллайди.

Бошқарувнинг дастурли мақсадли структураси

• Бошқарувнинг дастурли мақсадли структураси. Буларни мазмун ва муддатларига кўра келишиб олиш, ишлаб чиқаришнинг кўпгина унсурларини туташтириш ишларини турли хизматлар бажаради. Гоҳо функционал хизматлар ўртасидаги бу горизонтал алоқалар жуда чўзилиб кетади бахс ва низолар билан амалга оширилади. Чизиқли структура рахбари эса кўп сонли бўлинмалар ишини мувофиқлаштиришга жуда қийналади.
• Бундай структура дастурли – мақсадли структура деб аталади

Дастурли мақсадли структуранинг кўринишлари

• Бундай структура қуйдаги уч кўринишда бўлади.
• Лойиха бўйича бошқарув;
• Маҳсулотга кўра бошқарув;
• Матрицавий структура.