Mavzu: Taffakurni experimental o‘rganish Kirish

Mavzu: Taffakurni experimental o‘rganish
Kirish………………………………………………………………………………
1.BOB. Taffakur jarayonlari to‘g‘risida psixologik olimlarni fikirlari va shaxsda Taffakur jarayonlarni shakilantirish.
1.1. Psixologik olimlarni taffakur borasida fikirlari………………………………..
1.2. Shaxsda taffakurni shakilantirish……………………………………………..
2.BOB. Shaxsda taffakur jarayonlarini experimental o‘rganish.
2.1. Maktabgacha yoshdagi bolalarni taffakurni psixodiognostik o‘rganish……….
2.2. Maktabgacha yoshdagi bollarda taffakurni rivojlantirish bo‘yicha psixokoreksiyon ishlar tahlili……………………………………………………….
Xulosa……………………………………………………………………………….
Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yhati……………………………………………….

KIRISH
Mavzuni dolzarbligi. Tafakkurning boshlang‘ich holati muammoli vaziyatdir. Bunday muammoli vaziyatlar tafakkurning bosqichli tabiatga ega ekanligini ifodalaydi.
Ko‘pgina tadqiqotchilar tomonidan fikrlash jarayonining quyidagi bosqichlari ajratilgan: 1) muammoning vujudga kelishi, (sub’ekt maqsadga erishish uchun o‘zining bilimlari ko‘lami etarli emasligini anglaydi). 2) muammoli vaziyatning tahlili, sub’ekt muammoli vaziyatdagi axborotlarni tahlil qiladi. 3) maqsadga erishish usullari haqidagi farazni shakllantiradi (bu nisbatan maxsuldor boskich bo‘lib, sub’ekt yangi axborotlarni faraz va metod shaklida yaratadi). 4) farazni tekshirish, ilgari surilgan faraz va echim usullari nazorat qilinadi, baholanadi, tekshirib ko‘riladi.
Tafakkur va nutqning o‘zaro bog‘liqligi avvalo fikrlash jarayonining til orqali ifodalanishida namoyon bo‘ladi. Hozirgi kunda so‘z va uning mazmuniy tomonini o‘rganish maqsadida assotsiativ eksperimentdan foydala-niladi. Assotsiativ eksperimentning barcha turlari uchun xos bo‘lgan xususiyat, ularda natijaning asosiy ko‘rsatkichi sifatida reaktsiya vaqti hisoblanadi.
Bu mezonlar nutq-fikrlash jarayonining dinamikasini o‘rganish imkonini beradi. Assotsiativ reaktsiya vaqti nerv jarayonlarining o‘tish tezligini ifodalaydi. Eksperimental psixologik tadqiqotlarda aniqlanishicha o‘tgan tajriba fikrlash jarayoniga faqat ijobiy emas, balki salbiy ham ta’sir etishi mumkin. M.Vertgeymerning fikricha, bolalarda o‘tgan tajriba ijodiy tafakkurga salbiy ta’sir qiladi.
Ta’lim va amaliy faoliyat jarayonida inson muammolarni echishning cheklangan usullarini o‘zlashtirsa, tuzilishi har xil bo‘lgan vazifalarni echishda tafakkurning rigidligi (qotib qolgan) namoyon bo‘ladi. Rigidlik deganda, sub’ektning muammoni hal qilishga qiynalishi yoki shakllangan dasturni qayta o‘zgartirish uchun qobiliyatning etishmasligi tushuniladi. Rigidlikning kognitiv (bilish), affektiv (hissiy) va motivatsion turlar mavjud tafakkurni o‘rganishda ko‘proq kognitiv rigidlik muhim ahamiyatga ega bo‘ladi.