Mavzu: Sulfat kislota Dars maqsadi

III Yangi mavzu bayoni (15 min.)

1. 
   Sulfat kislotaning empirik, tuzilish va elektron formulasini yozish(shar sterjenli model tuzish)
   

2. 
   Olinishi: Reaksiya o’zgarishlarini amalga oshirish
   

FeS →SO₂ → SO₃ → H₂SO₄

3. 
   Fizik xossalari: Klaster chizish
   

Kimyoviy formulasi : H₂SO₄
M=98 g/mol
T_qay=296,2^oC
ρ=1,84 g/sm³
suvda yaxshi eriydi hidsiz, rangsiz, og’ir moysimon suyuqlik

4. 
   Kimyoviy xossalari:
   

Reaksiya mahsulotlari va reagentlarning mos javobini toping
1. Zn + H₂SO₄ A)BaSO₄↓+HCl ( sifat reaksiya)
2. CuO + H₂SO₄ B)CuSO₄+SO₂+H₂O
3.NaOH + H₂SO₄ C)ZnSO₄+H₂
4. BaCl₂+H₂SO₄ D)Na₂SO₄+H₂O
5.C+H₂SO₄ E)CuSO₄+H₂O
6.Cu+H₂SO₄(kons) F)CO₂+SO₂+H₂O
Javoblari: 1-C, 2-E, 3-D, 4-A, 5-F, 6-B

4. 
   Ishlatilishi
   

1. Bo’yoq moddalar olishda.
2. Mineral o’g’itlar olishda.
3. Akkumulatorlarda elektrolit sifatida.
4. Turli xildagi sulfatlar olishda.
5. Har xil kislotalar olishda.
6. Neft mahsulotlarini tozalashda.
7. Portlovchi moddalar olishda.
8. Tibbiyotda.
9. O’simliklarni himoya qilish vositalari olishda.
6. Sulfatlar
Na₂SO₄ – shisha va soda ishlab chiqarishda, tibbiyotda turli dori-darmonlar tayyorlashda ishlatiladi. Na₂SO₄ * 10H₂O Glauber tuzi deyiladi.
CaSO₄ .Tabiatda gips CaSO₄ * 2H₂O ko’rinishida uchraydi. Qizdirilganda CaSO₄ * 1/2H₂O alebastrga aylanadi. Alebastrurilishning asosy xom-ashyosi.
CuSO₄. Suv bilan mis kuporosi kristallgidratini CuSO₄ * 5H₂O hosil qiladi. Mis kuporosi metallar sirtini mis bilan qoplashda, o’simlik zararkunandalariga qarshi kurashda ishlatiladi.
FeSO₄ * 7H₂O – temir kuporosi. To’q yashil rangli kristall o’simlik zararkunandalariga qarshi kurashda, turli bo’yoqlar olishda ishlatiladi.
IV Yangi mavzuni mustahkamlash (10 min.)
Laboratoriya ishi
Turli moddalarda sulfat ionlarini aniqlash

1. 
   4 ta probirkaga H₂SO₄, Na₂SO₄, CuSO₄, Al₂(SO₄)₃ modda eritmalari quyiladi
   
2. 
   Har bir eritma ustiga 1-2 ml BaCl₂eritmasi quyiladi
   
3. 
   O’zgarishlarni kuzatish
   
4. 
   Reaksiya tenglamalarini tuzing
   

H₂SO₄+BaCl₂→BaSO₄+HCl
Na₂SO₄+BaCl₂→BaSO₄+NaCl
CuSO₄+ BaCl₂→BaSO₄+CuCl₂
Al₂(SO₄)₃+3BaCl₂→BaSO₄+AlCl₃

5. 
   Xulosa:Kislota hamda ishqorda erimaydigan oq cho’kma↓ tushadi.
   

V. Darsni yakunlash va uyga vazifa berish (3 min.)

Xulosa: Dars davomida sulfat kislota va uning xossalari bilan tanishib chiqildi

Ta’riflarni aytgan o’quvchilar – 3 ball
Ta’rif va formulalarni to’gri yoza oladigan o’quvchi- 4 ball
Ta’rif va formula va reaksiyalarni to’gri yoza oladigan o’quvchi – 5 ball

Uy vazifasi: 41§ ni o’qish, 150-betdagi 1-4 mashqni bajarish