Mavzu: sugʻurta operatsiyalari mohiyati va shakllari

MAVZU: SUGʻURTA OPERATSIYALARI MOHIYATI VA SHAKLLARI

REJA:

• Sug’urta mohiyati va funksiyalari
• Xalqaro sug’urta bozori va sug’urta operatsiyalari
• Sug’urta to’g’risida qonun

1. SUG’URTA MOHIYATI VA FUNKSIYALARI

Sug’urtaning iqtisodiy tabiati uning funksiyalarida o’z aksini topadi.Moliya , kredit kabi iqtisodiy kategoriyalar bilan bir qatorda sug’urta ham bir qator funksiyalarni bajaradi. Ta’kidlash lozimki, iqtisodiy adabiyotlarda sug’urtaning funktsiyalari bir necha ko’rinishda talqin etiladi. Masalan, i.f.d., prof. V.M.Rodionova rahbarligida chop etilgan “Finansi” o’quv qo’llanmasida sug’urta ikkita funktsiyani bajarishi ko’rsatib o’tilgan.

SUG’URTA FUNKSIYALARI:

1.Sug’urta fondini tashkil etish bilan bog’liq funksiya.

2. Sug’urta fondidan foydalanish bilan bog’liq funktsiya.

3. Nazorat funksiyasi.

G

Yuqorida qayd etilgan funksiyalar sug’urta faoliyatida doimiy hisoblanadi

va har qanday sharoitda o’zgarmasdir.

Tashkil etilgan sug’urta fondining mablag’lari qat’iy maqsadli xarakterga ega bo’lib, u faqat sug’urta hodisalari ro’y berganda qoplama berish uchun ishlatiladi. Sug’urta fondining mablag’larini boshqa maqsadlarda ishlatish mumkin emas. Sug’urta fondi mablag’lari davlat tomonidan olib qo’yilishi va soliqqa tortilishi mumkin emas.

2. XALQARO SUG’URTA BOZORI VA OPERATSIYALARI

Dunyoning sug'urta kompaniyalari birgalikda sug'urtalash va qayta sug'urtalash operatsiyalarini amalga oshirish uchun birlashadilar.

Italiya va Ispaniyada kooperativ sug’urtalash amaliyotda keng qo’llanilmoqda, Germaniya, Buyuk Britaniya, Frantsiya va Yaponiyada davlat kapitali ishtirokidagi sug’urta kompaniyalari faoliyat yuritmoqda.

Ular, asosan, xalqaro sohada maydonga chiqadilar. Bu kompaniyalarga Germaniyaning «Germes», Frantsiyaning «Kofase» kompaniyalari misol bula oladi.

47%

42%

11%

Xalqaro sug'urtaboxoridagi operatsiyalar

• Fakultativ qayta sug'urtalash
• Obligatorlikqayta sug'urtalash
• Kveta shartnomasi
• Summa ekstsedent shartnomasi
• Ekstsedent zararli shartnomasi
• Ekstsedent zarariyligi shartnomasi yoki stop loss

Sug'urta to'g'risidagi qonun.

2020-yilning 23-noyabr kuni President O'zbekiston Respublikasining "Sug'urta faoliyati to'g'risida"go qonunni imzoladi.

Qonun 10ta Bob va 72ta moddadan iborat.

Qonunga sug'urtalovchilar tomonidan Prudential normativlariga hamda ichki nazoratga va tavakkalchiliklarni boshqarishga doir talabaga rioya etilishi majburiyatlrini yuklaydigan normalar kiritilgan.

2002-yilning 5-aprel kuni O'zbekiston Respublikasining "Sug'urta faoliyati to'g'risidagi qonun imzolangan. Ushbu qonunning maqsadi sug'urta faoliyati sohasidagi munosabatlarni tartibga solishdan iborat.