Мавзу: спортчиларда артериал кон босимининг ортиши ёки камайиши,юрак ритмининг тезлашуви ёки секинлашуви ва уларни урганиш усуллари

 

 

 

 

---

Shifokor tekshiruvi uch bosqichda

o’tkaziladi

Birlamchi shifokor

tekshiruvi

Takror shifokor

tekshiruvi

Qo

’shimcha shifokor

tekshiruvi

Shifokor

Bemor

 

 

              

1.Tekshiruvchining 

1.Tekshiruvchining 

sog

sog

’

’

liq

liq

holati

holati

. 

. 





2.Uning 

2.Uning 

jismoniy

jismoniy

rivojlanish

rivojlanish

darajasi

darajasi

(

(

rivojlanish

rivojlanish

ko

ko

’

’

rsatkichlari

rsatkichlari

: 

: 

tana

tana

vazni

vazni

ko

ko

’

’

krak

krak

aylanasi

aylanasi

va

va

hokazolar

hokazolar

).

).





3.Jismoniy 

3.Jismoniy 

mashqlarga

mashqlarga

uning

uning

organizmini

organizmini

moslashish

moslashish

qobiliyati

qobiliyati

.

.





4.Yuqoridagi 

4.Yuqoridagi 

tekshiruv

tekshiruv

natijalariga

natijalariga

ko

ko

’

’

ra

ra

o

o

’

’

quvchi

quvchi

va

va

talabalar

talabalar

jismoniy

jismoniy

sport 

sport 

musobaqalari

musobaqalari

paytida

paytida

sportchilarni

sportchilarni

do`xtir

do`xtir

tekshiruvidan

tekshiruvidan

o

o

’

’

tkazadi

tkazadi

.

.

Birlamchi

Birlamchi

do`xtir

do`xtir

tekshiruvida

tekshiruvida

quyidagi

quyidagi

masalalar

masalalar

hal

hal

etiladi

etiladi

                      

---

Sport do`xtiri sportchini tekshiruvdan o

’tkazganida quyidagi masalalarni hal 

qiladi:

Sport do`xtiri sportchini tekshiruvdan o

’tkazganida quyidagi masalalarni hal 

qiladi:

Tekshiruvchi 

sportchining 

–

sog

’lig`i

Jismoniy 

rivojlanganligi

Tekshiruvchi 

sportchining 

funksional 

holatini .

ijobiy va salbiy 

o

’zgarishlarni aniqlaydi, 

baholaydi va shuning 

asosida trenerga va 

sportchiga maslahat 

beradi

Tekshiruv natijasi 

sportchining maxsus 

tibbiy varaqasiga 

yozib qo

’yiladi 

(

№227).

       

                        

Tekshiruv natijasiga ko

Tekshiruv natijasiga ko

’

’

ra 

ra 

ular 3ta sog

ular 3ta sog

’

’

liq guruhlarga 

liq guruhlarga 

bo

bo

’

’

linadi:

linadi:

Maxsus sog`liq guruhi:  bu guruhga jismoniy 

rivojlanish va sog

’lig`ida jiddiy o’zgarishlar bo’lgan

o

’quvchi talabalari kiritiladi.

Tayyorlov sog`liq guruhi:  bu guruhga jismoniy rivojlanishi

me

’yorida bo’lmagan, 

ya

’ni kam quvvat va ayrim surunkali kasalliklari 

bo

’lgan o’quvchi talabalar kiritiladi.

Asosiy sog`liq guruhi: 

bu  guruhga jismoniy rivojlanishi me

’yorida bo’lgan 

va sog

’lom o’quvchi talabalar kiritiladi.

 

 

Jismoniy  tarbiya  va  sport    bilan  shug`ullanuvchilarni  tibbiy  nazoratdan 

o`tkazish,  ularni  sog`liq  guruhlariga  ajratish,  chiniqqanlik  darajasini  aniqlash  va 

---

doimiy  nazorat  qilish,  mutasaddi  tibbiyot  muassasasi  shifokori  hamda  jismoniy 

tarbiya o`qituvchisi va trener zimmasiga yuklatiladi. 

Jismoniy  tarbiya  va  sport  bilan  shug`ullanuvchi,  toifaga  ega  bo`lmagan 

yoshlar  va  katta  yoshdagi  kishilar  bir  yilda  kamida  bir  marta  tibbiy  ko`rikdan 

o`tishlari shart; 

Toifaga ega bo`lgan sportchilar, yosh sportchilar, sport maktabi o`quvchilari, 

hamda sport bilan shug`ullanuvchi katta yoshdagi kishilar bir yilda kamida 2 marta 

shifokor tekshiruvidan o`tishlari kerak. 

Jismoniy  tarbiya  va  sport  bilan    shug`ullanuvchilarni  tibbiy  xizmat  bilan 

ta`minlash 2 turdagi tibbiyot tashkilotlarida amalga oshiriladi. 

1.Shahar  va  tuman  markazlarining  maxsus  belgilangan  poliklinikasida 

joylashgan sport vrachlik nazorati xonasida.  

2.Viloyat markazida va katta shaharlarda joylashgan sport vrachlik nazorati 

dispanseri 

Sport  vrachlik  nazorati  xonasi. 

Bu  shahar  va  tuman  markazidagi  maxsus 

belgilangan  poliklinikada,  shuningdek,  yirik  o`quv  yurtlari,  yirik  sport  inshoatlari 

(stadion,  sport  zali,  sport  markazi)da,  shirik  ishlab  chiqarish  korxonalarining 

tibbiy-sanitariya bo`limida tashkil etiladi. 

Sport vrachlik nazorat xonasi shifokorini  vazifasi quyidagilardan iborat: 

1.Sport  tashkiloti,  o`quv    muassasasi,  korxona  tavsiya  qilgan  ro`yxat 

bo`yicha  jismoniy  tarbiya  va  sport  bilan  shug`ullanuvchilarni  tibbiy  ko`rikdan 

o`tkazish; 

 2.Ularni sog`liq guruhlariga ajratish; 

3.Jismoniy  tarbiya  va  sport  bilan  shug`ullanishi  mumkin  yoki  mumkin  

emasligi haqida tibbiy xulosa berish; 

4.Sport  bilan    shug`ullanuvchilarning  mashq  hajmini  belgilash  bo`yicha 

trenerga maslahat berish; 

5.Musobaqa 

oldidan 

sportchilarni 

tibbiy 

ko`rikdan 

o`tkazish 

va  

qatnashishga xulosa berish; 

---

6.Trenirovka  va  musobaqa  o`tkaziladigan  sport  inshooatlarini  sanitariya-

gigiyena nazoratidan o`tkazadi; 

7.Sport  musobaqasi  davrida  sportchilarni  ovqatlanishi,  kun  tartibi,  turar  va 

mashg`ulot o`tkaziladigan joylarni sanitariya-gigiyena nazoratidan o`tkazadi. 

8.Kasallangan, shikastlangan sportchilarga birinchi tibbiy yordam ko`rsatadi, 

zarur bo`lsa shifoxonaga yuborish masalasini hal qiladi. 

9.Sportchi  kasalligi  yoki  shikastlanishi  sababli  davolanishdan  qaytgach, 

uning  sog`liq  va  chiniqqanlik  holatini  e`tiborga  olgan  holda,  trenirovkaga  ruxsat 

etadi, trenirovka hajmini belgilash bo`yicha trenerga maslahat beradi.  

Sport vrachlik nazorat dispanseri. 

Bu  viloyat  markazida  va  viloyatning  yirik  shaharlarida  joylashadi.Sog`liqni 

saqlash  boshqarmasi  rahbarligida  sport  tashkilotlari  bilan  hamkorlikda  faoliyat 

ko`rsatadi. 

Dispanserda sport tibbiyoti bo`yicha bir nechta mutaxassislikdagi shifokorlar 

ishlaydi, ixtisoslashgan tibbiy xonalari bo`ladi.Jumladan:1.Funksional diagnostika. 

2.Fizioterapiya.3.Davolash 

fizkulturasi.4.Klinik-biokimyo 

laboratoriya 

kabi 

xonalari bo`ladi.